MEHMET KAYA/ANKARA
5G ve ötesi iletişim teknolojileri alanında Türkiye, “uçtan uca yerli-milli teknoloji” hedefine ulaşma çabalarını sürdürüyor. 5G teknolojisi için kritik bir dönemecin yaşandığı bu süreçte, yerli çözümler henüz tüm bileşenler için sağlanamamış olsa da, bazı alanlarda önemli gelişmeler kaydedildi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Ağustos ayında gerçekleştirilecek ihale için gerekli şartnameyi hazırlıyor. Sektör teknoloji şirketleri, yerlilik koşulunun mümkün olan en yüksek seviyeye getirilmesini talep ederken, operatörler, özellikle Çinli firmalar dahil olmak üzere, çeşitli yabancı işletmelerle işbirliğine yöneliyor.
Yerli teknoloji firmaları, kendi çözümlerinin yeterliliğinden emin olsalar da, operatörlerin düşük fiyat sunan küresel firmalara yönelmelerinin rahatsızlığını dile getiriyorlar. Yerli gelişmelerin ilk aşamalarda olumsuz bir etki ile karşılaşmaması gerektiğini belirten bu firmalar, kritik iletişim alanında yerli üreticilere daha fazla fırsat tanınmasını talep ediyor. Kamu kurumlarının, yerli çözümleri tercih ederek operatörlerin yatırım planlamalarına katkıda bulunması yönünde bir yapı oluşturulması gerektiğini savunuyorlar. Yerli üreticiler, bu tür yatırım kararlarının maliyet artırıcı etkileri olabileceğini belirtse de, iletişimin güvenliği ve kritik önemi göz önünde bulundurulduğunda bu durumun dikkate alınması gerektiğini düşünüyorlar.
Türkiye’nin en büyük ARGE projelerinden biri olan Uçtan Uca 5G projesinde bir miktar ilerleme kaydedildi. Baz istasyonları, radyolar ve çekirdek şebeke gibi çeşitli sistem ve yazılımlar üzerinde çalışmalar devam ediyor. Yerli firmalar, ana yüklenici konumunda sistemleri kurma yeteneğine büyük oranda sahip hale gelirken, donanım alanında yeterli seviyeye ulaşılamamış durumda. 5G ağlarının kurulumu için gerekli ihalenin ise Ağustos ayında yapılması bekleniyor.
Yerli Üreticiler Sistemleri Kurma Yeteneğine Sahip
Yerli firmalar, BTK’nın hazırlayacağı şartname üzerine odaklanarak, lisans alacak operatörlerin süreçteki rolünü vurguluyor. Bu noktada, yerli teknoloji kullanımının zorunlu hale getirilmesi talep ediliyor. Kamu tarafının da bu konuda istekli olduğu belirtiliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın teknoloji bağımsızlığını hedefleyen girişimleri, ana teknolojilerin yerli olarak kullanılması açısından önem arz ediyor. Yerli bir firmanın ana yüklenici olarak seçilmesi ise, ihtiyaç duyulan yabancı teknolojilerin de daha sonra temin edilebileceği bir modelin işletilmesini mümkün kılabilir.
Ulusal Güvenlik Açısından Kritik Öneriler
Yerli firmaların bir diğer önerisi, operatörlerin maliyetlerini artırıcı olsa bile, başta çekirdek şebeke olmak üzere yerli firmalardan hizmet alınmasının sağlanmasıdır. Kritik iletişim alanında yerli ürünlerin yönlendirilmesi, hem başarı sağlanmasının hem de yerli firmaların güçlenmesinin önünü açabilir. Donanım ve yazılım alanında belirli oranlarda yerli çözümlerin kullanılması, yeni siparişlerin verilmesi açısından da önemli bir fırsat sunabilir. Yerli teknoloji firmaları, operatörler tarafından sağlanacak tatmin edici sonuçlarla siparişlerin artacağına inanırken, bu süreçte yerli şirketlerin gelişimini destekleyecek bir yapı kurulmadığı takdirde, güçlü küresel rakipler karşısında zayıf kalma riski taşıdıklarını belirtiyorlar. Yabancı firmaların fiyat baskısı oluşturması ile birlikte, yerli firmaların büyümesi için destek mekanizmalarının devreye alınmasının önemini vurguluyorlar.
Kaynak: Ekonomim
