Suriye'deki Alevi Kıyımı: Türkiye'den Tepkiler

Suriye’de Devam Eden Çatışmalar

Suriye’nin kıyı kesiminde 6 Mart’tan bu yana süregelen çatışmalar sonucunda çoğu sivil olmak üzere yüzlerce insan hayatını kaybetti. Bu olayların ardından Alevilerin infaz edildiğine dair gelen iddialar, bölgedeki ve Türkiye’deki endişeleri artırdı.

Türkiye’deki Alevi dernekleri, hafta sonu İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa gibi birçok şehirde eş zamanlı olarak Suriye’deki olaylara karşı basın açıklamaları gerçekleştirdi. Aralarında sanatçılar, gazeteciler ve aktivistlerin bulunduğu yaklaşık 200 kişi ise “Suriye’deki Alevi Kıyımını Durdurun!” başlıklı bir kampanya başlattı.

Barış Atay, Suavi, Mert Fırat, İhsan Eliaçık, Cahit Berkay ve Tolga Sağ gibi isimlerin yer aldığı açıklamada, “Bütün halkımızı bu kaygı veren gidişata karşı kenetlenmeye, yetkilileri de bu kıyımı durdurmak için harekete geçmeye çağırıyoruz” denildi.

BBC Türkçe‘ye konuşan Alevi kanaat önderleri, bölgeden gelen tanıklıkları korku ve endişeyle dinlediklerini, yaşanan olayların uluslararası basında yansıtıldığından çok daha geniş bir ölçeğe sahip olduğunu belirtti. İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) verdiği bilgilere göre, çatışmalarda 900’ü aşkın sivilin hayatını kaybettiği, toplam can kaybının ise yaklaşık 1500 kişi olduğu bildirildi. Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR) kaynakları ise can kaybını 500 civarında göstermekte.

BBC ise çatışmalar esnasında kaç kişinin öldüğünü ve Alevi infazlarının Suriye’nin yeni hükümetine bağlı güçler tarafından gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğine dair iddiaları bağımsız olarak doğrulayamamıştır. Şam yönetimi, 10 Mart’ta, bölgede 6 Mart’ta başlatılan güvenlik operasyonlarının tamamlandığını açıkladı. Suriye geçici yönetimi Başkanı Ahmet eş-Şera, 9 Mart’ta sivillerin ölümlerine neden olan hiçbir şahsa müsamaha gösterilmeyeceğini ve hepsinin yargılanacağını vurguladı.

Tedirginlikler ve Yasaklar

Türkiye Alevi örgütleri, 9 Mart’ta İstanbul’da Suriye Başkonsolosluğu önünde basın açıklaması yapmak istese de izin alamadı. Şişli Kaymakamlığı’nın açıklaması, şehrin huzurunu bozmaya yönelik organize olan grupların izinsiz eylem ve basın açıklamalarına müsaade edilmeyeceği yönündeydi. Kaymakamlık, 9-10-11 Mart tarihlerinde tüm toplantı, gösteri ve basın açıklamalarının yasaklandığını duyurdu.

İstanbul’daki gruplar, yasak sonrası açıklamalarını Maçka Parkı’nda yapmayı tercih etti. Türkiye Alevi Federasyonu Genel Başkanı Zeynel Abidin Koç, Esad rejiminin devrilmesinin ardından Türkiye’deki Suriyelilerin aynı bölgelerde toplanarak kutlama yaptığı dönemleri hatırlatarak verilen yasağı eleştirdi.

9 Mart'ta İstanbul'da toplanan Alevi kurumlarının basın açıklamasından bir fotoğraf. Grup içinde farklı bayraklar ve üzerinde

Koç, Türkiye’deki Alevilerin hedef alınmasından duyduğu rahatsızlığı dile getirirken, “Bizim bir de tedirginliğimiz bu olayların sıçraması” dedi ve mezhepsel katliamın olduğuna dikkat çekti.

Soykırım Tehditleri

Alevi Kültür Dernekleri Genel Başkanı Seher Şengünlü Yılmaz da, BBC Türkçe‘ye açıklamalarda bulunarak, “Dünyanın gözü önünde soykırım yapılıyor,” diyerek durumu ağır bir şekilde nitelendirdi. Yılmaz, “Orada bu inanca, bu soya dahil olan tüm canların yok edilmesi gibi bir durum söz konusu,” ifadelerini kullandı. Kendisi, 13 Mart’ta Samandağ’da büyük bir miting düzenleyeceklerini duyurdu, ekledi ki, Suriye’de yaşananlara kamuoyu oluşturmaya çalışıyorlar.

Hatay merkezli Ehli Beyt Kültür ve Dayanışma Vakfı (EHDAV) Genel Başkanı Ali Yeral, Türkiye ve Suriye sınırındaki toplulukların sıkı aile bağları bulunduğuna dikkat çekerek, akrabaları üzerinden gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirtti. Yeral, “Maalesef gidişat çok kötü” ibaresinde bulundu ve bölgedeki temel ihtiyaçların karşılanamadığını ifade etti.

Alevilerin kaçmak için ormanlık alanlara sığındığını ve bazılarıyla Rus askeri üssüne gittiğini söyleyen Yeral, bölgedeki can kaybının çok fazla olduğunu dile getirdi ve Türkiye’deki makamlara Suriye’den kaçmak isteyen Alevilerin müracaatta bulunduğunu aktardı; ne var ki bugüne kadar kayda değer bir gelişme yaşanmadığını vurguladı.

Hükümetin Yetkisi

Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Mustafa Aslan, 6 Mart’tan bu yana süregelen ölümler karşısında Türkiye’nin ve dünyanın sustuğunu belirtiyor. Aslan, yaşananları “soykırıma doğru bir süreç” olarak tanımlayarak, Alevilerin bu süreçte hedef alındığını vurguladı. Baas rejiminin Alevileri hedef göstermesinin insani açıdan kabul edilemeyeceğini ifade etti.

Eli silahlı askerler deniz kıyısında kameraya poz veriyor

Aslan, Ankara’nın bilgi aldığı kaynaklardan, çatışmalardaki ölü sayısının resmi verilenden yüksek olduğunu duyduğunu aktararak, HTŞ ile Suriye devlet başkanlığı arasındaki bağlantılara dikkat çekerek Türkiye’nin bu durumu ortadan kaldırması gerektiğini ifade etti.

Hükümetten Uyarılar

Ankara’dan gelen açıklamalar doğrultusunda, Suriye’deki çatışmanın yakından izlendiği bildirildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kabine toplantısında yaptığı değerlendirmede, “Alevi canlarımızı kışkırtarak siyaset yapmak iç cephemizi sarsmayı hedef alan bir sabotaj girişimidir” şeklinde konuştu.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yaptığı bir paylaşımda olayların herhangi bir mezhebe ya da gruba mal edilmesinin doğru olmadığını belirtti ve Ankara’nın Şam’daki yeni hükümetin tüm faaliyetlerine destek vermeye kararlı olduğunu kaydetti.

Fidan, Suriye’deki politikaların son günlerde bir provokasyon ile sabote edilmeye çalışıldığını, azınlık gruplarının bu provokasyonlardan uzak durmaları gerektiğini vurguladı. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Sözcüsü Ömer Çelik de benzer açıklamalarda bulundu; bu tür bir dilin kullanımının son derece yanlış olduğunu dile getirdi ve Türkiye’nin milli birlik ve kardeşlik anlayışı içinde tüm gruplara yaklaşımını ifade etti.

Kaynak: BBC Türkçe