Nöbetçi Eczaneler
Koç Üniversitesi-TÜSİAD Ekonomik Araştırma Forumu (EAF) tarafından Doç. Dr. Cem Çakmaklı’nın hazırladığı “Ekonomik ve Finansal Durum Endeksleri Güncel Tahminleri” raporu, Türkiye ekonomisinin mevcut durumunu incelemekte.
Ocak ayında, Ekonomik Durum Endeksi (EDE) bir önceki aya göre %0,1 artış gösterirken, Finansal Durum Endeksi (FDE) ise %0,2 oranında yükseliş kaydetti. Ancak, alt göstergelerdeki kırılganlıkların devam ettiği vurgulandı.
İşgücü Piyasasında Düşüş
Raporda sanayi üretim endeksi verisindeki, aralık ayında %4,9 oranında bir artış dikkat çekerken, işgücü piyasasında aynı dönemde toplam istihdamda %0,2 gibi hafif bir azalma olduğu belirlendi. Ayrıca, PMI verileri ocak ayında 50 olan eşik değerin altında kaldı. Kapasite kullanım oranı aralık ayına göre azalırken, mevsimsellikten arındırılmış günlük elektrik tüketimi verisinde ocak ayında %0,9’luk bir düşüş gözlemlendi.
Tüm bu verilere bakıldığında, EDE’deki durağanlığın, 2024’ün son çeyreğinde güçlü bir artışla değişebileceği öngörülüyor.
Finansal Durum Endeksindeki Sıkılaşma
Ocak ayı itibarıyla FDE’de %0,2’lik bir artış kaydedilirken, aralık ve kasım aylarındaki değişim sırasıyla %0,1 ve % -0,1 olarak belirlendi. Bu durum, son çeyrekte finansal koşullarda yaşanan sıkılaşmayı ortaya koyuyor.
FDE’nin alt bileşenleri incelendiğinde, ocak ayında brüt rezervlerde düşüş, Türkiye’nin 5 yıllık CDS priminde 250’li seviyelerde seyir ve kredilerde her kategoride %2’lik reel düşüş kaydedildiği belirlendi.
Ekonomideki Toparlanma Süreci
2019’un ikinci yarısından bu yana hesaplanan EDE ve FDE verilerine bakıldığında, 2020’nin ilk yarısında yaşanan ekonomik daralmanın ardından, 2021’in ikinci yarısında başlayan düşüş ve 2023’ün ikinci yarısında kaydedilen toparlanma dikkat çekiyor.
Durgunluk Olasılığı
Raporda EDE ve FDE’nin ortak hareketleri analiz edilerek, kısa vadede ekonominin durgunluğa girme olasılığının 2007’den günümüze kadar olan dönemlerde, 2008 Küresel Finans Krizi, 2018 yılında yaşanan kur atakları ve 2020 pandemi sürecinde yükseldiği ifade edildi. En son 2024 Eylül ayında %30’a yakın bir resesyon olasılığının %17 seviyesinde hesaplandığı belirtildi.
Finansal Koşullar Üzerine Yorumlar
EAF Forum Direktörü Prof. Dr. Selva Demiralp, EAF tarafından hazırlanan bu endekslerin son çeyrekteki ivmelenmenin ocak ayı itibarıyla zayıflamaya başladığını gösterdiğini dile getirdi.
Finansal durum endeksi (mavi çizgi) ile ekonomik durum endeksi (turuncu çizgi) için bir öncü gösterge vazifesi gördüğüne dikkat çeken Demiralp, finansal durum endeksindeki durağanlığın, TCMB’nin son üç faiz indirimine rağmen finansal koşullarda gevşeme olmadığını ve mevcut sıkılığın sürdüğü sürece enflasyon patikasında bir rahatlama beklenmeyeceğini belirtti.
Bunun yanı sıra %24’lük enflasyon hedefine ulaşmak için finansal koşulların biraz daha sıkılaşması gerektiğini ifade ederek, böylelikle ekonomik durum endeksinin de buna uyum sağlayabileceğini vurguladı.
Cem Çakmaklı (@Cem_Cakmakli) tarafından hazırlanan finansal durum ve ekonomik durum endeksleri son çeyrekteki ivmelenmenin Ocak ayı itibarıyla sönümlenmeye başladığına işaret ediyor.
Finansal durum endeksi (mavi çizgi), ekonomik durum endeksi (turuncu çizgi) için bir öncü… https://t.co/SoCx8egftv— Selva Demiralp (@SelvaDemiralp) March 12, 2025
Kaynak: Ekonomim