İmamoğlu’nun Gözaltısı Piyasalarda Şok Etkisi Yarattı

ŞEBNEM TURHAN

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun çeşitli suçlamalarla gözaltına alınması sonucunda, Türk Lirası varlıklarında önemli değişiklikler yaşandı. Önceki gün Borsa İstanbul BİST100 endeksi, yüzde 8,72 oranında bir düşüşle tarihinin en yüksek kayıplarından birine imza attı. Bu gelişmenin ardından, Türkiye Varlık Fonu destekli kamu aracı kurumları alımda öne çıkarken, piyasa değerinden bir günde 31.5 milyar dolar silindi. Haziran 2023’ten bu yana uygulanan para politikasındaki değişimlerden en fazla etkilenen bankacılık endeksi ise yüzde 5’in üzerinde kayıp yaşadı.

Dün gerçekleştirilen bir işlemde, 1.85 milyar liralık teminat tamamlama çağrısı karşılandı. Şirketler, Sermaye Piyasası Kurulu’nun hisse geri alım programlarına ilişkin açıkladığı yeni düzenlemeleri hayata geçirmeye başladı. Dün saat 17:00’ye kadar 5.5 milyar liranın üzerinde geri alım programı duyurulurken, önceki gün ve dün toplamda 115 milyon liralık geri alım gerçekleştirildi.

Sermaye Piyasası Kurulu, piyasaların sağlıklı işlemesine yönelik olarak yayınladığı kararla, payları borsada işlem gören ortaklıkların, genel kurul kararı olmaksızın yönetim kurulu kararı ile geri alım programı başlatabileceğini açıkladı. Bu karar, ilk genel kurulda ortakların bilgisine sunulmak üzere geçerli olacak.

Bir ay boyunca satamayacak, ilk alınan ilk satılacak

Sermaye Piyasası Kurulu, yaşanan son gelişmelere dair bir açıklama yaparak, geri alımın amacının, programın süresinin, alınacak azami pay adedi ve kullanılacak azami fon tutarını belirten yönetim kurulu kararına yer verilmesi gerektiğini ifade etti. Ayrıca, mevcut geri alım programı olan halka açık ortaklıkların, belirli şartlara uygun olarak mevcut programlara devam edebileceği belirtildi. Geri alınan paylar, geri alındığı tarihten itibaren 30 gün boyunca satılamayacak ve “ilk giren ilk çıkar” yöntemi uygulanacak.

Sermaye Piyasası Kurulu’nun aldığı karar öncesinde, 19 Mart’ta İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla başlayan satış dalgası, dün daha sakin bir seyir izledi. 19 Mart günü piyasa değerinden 31.5 milyar dolar silinen BİST100 endeksi, dün yükselmeye çalışırken, 5.5 milyar lirayı aşan hisse geri alım programları da açıklandı. En yüksek alım, son beş aydır geri alım yapmayan Türk Hava Yolları’ndan gelirken, Halkbank 42.4 milyon liralık alım gerçekleştirdi.

18 şirketten geri alım programı açıklaması geldi

İlk geri alım programı Kıraç Galvaniz tarafından 250 milyon lira büyüklüğünde ilan edildi. Geri alım programları genellikle üç yıl olarak planlandı. Dün saat 17:00’ye kadar Kıraç Galvaniz’in yanı sıra GSD Denizcilik 175 milyon, GSD Holding 500 milyon, MHR GYO 50 milyon, Metemtur 35 milyon, Enerya Enerji 500 milyon, Pardus Girişim 92 milyon, Ahlatçı Doğalgaz 600 milyon, Kartal Yenilenebilir 139 milyon, RTA Laboratuvarları 152 milyon, A1 Capital 326 milyon, Güler Yatırım Holding 171 milyon, Gediz Ambalaj 5 milyon, Armada Gıda 100 milyon, Avrasya GYO 125 milyon ve Bahadır Kimya 100 milyon liralık geri alım programı başlattı. BİM yönetim kurulu da 2 milyar liralık büyük bir geri alım programı duyurarak, geri alıma konu azami pay sayısına ulaşılması halinde programın sonlandırılacağını bildirdi.

Diğer taraftan Doğan Holding, 1.5 milyar TL’lik hisse geri alım programını olağan genel kurul toplantısında onaya sunma kararı aldı.

Bankacılık endeksinde kayıp %8,5’i geçti

Borsa İstanbul endeksleri dün toparlanma çabası gösterdi, fakat bu çabanın büyük bir kısmı Türkiye Varlık Fonu desteği ile kamu aracı kurumlarından geldi. En iyi alıcı konumunda Ziraat, Vakıf ve Halk Yatırım yer alırken, BİST100 endeksi 1.85 milyar liralık teminat tamamlama çağrısının gerçekleştiği günde pozitif tarafta kalmaya çalıştı. Ancak öğleden sonra satışlar hızlandı. Bankacılık endeksi, dün de sert bir düşüş göstererek yüzde 9’a yaklaşan kayıplar yaşadı. Gün sonunda BİST100 endeksi, yüzde 0,50 düşüşle 9811 puandan kapandı ve bankacılık endeksi yüzde 8,18 geriledi. Sanayi endeksi yüzde 1,5, ulaştırma endeksi ise yüzde 2,31 değer kazandı.

Enflasyon ve dolarizasyon riski arttı

Yabancı kuruluşlar, TL varlıklarındaki dalgalanmalara ilişkin değerlendirmelerde bulunuyor. BloombergHT’nin haberine göre HSBC, İmamoğlu’nun gözaltına alınması sonrası hazırladığı raporda, dolar/TL kurunun tahmin ettikleri patikadan saparak dolarizasyon ve enflasyon riskinin arttığını bildirdi. HSBC stratejistleri, dolar/TL’de yıl sonuna doğru daha keskin bir yükseliş hareketinin mümkün olduğunu ifade etti. Daha önceki 41-43 aralığında tahmin edilen dolar/TL için yukarı yönlü riskler bulunduğu vurgulandı. Aynı şekilde, 40 seviyesindeki tahminler de risk altına girdi. TL varlıklarındaki dalgalanma nedeniyle Londra’daki TL gecelik faizler yüzde 136 seviyesine çıktı, bu da Mart 2023’ten bu yana en yüksek seviyeyi işaret etti. JP Morgan, yılsonu enflasyon tahminini ise yüzde 27,2’den yüzde 29,5’e yükseltti.

Merkez Bankası’ndan sürpriz ara karar

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, piyasaları şaşırtarak bir ara karar açıkladı. PPK, gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 44’ten yüzde 46’ya yükseltme kararı aldı. Politika faizi yüzde 42,5’te, gecelik borçlanma faizi ise yüzde 41’de sabit kaldı. Likidite fazlasını çekmeye yönelik sıkılaşma amaçlayan Merkez Bankası, TL uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemlerine başlayacağını bildirdi. Bu ara karar sonrası dolar/TL 38’in altına düşerken, BİST100 endeksi de pozitife döndü. PPK, finansal gelişmelerin enflasyon görünümü açısından oluşturabileceği riskleri değerlendirdi ve sıkı parasal duruşu destekleyici tedbirler aldığını ifade etti. Gecelik borç verme faizindeki artışın yanı sıra, piyasa volatilitesini azaltmak amacıyla TL ve döviz likiditesine yönelik önlemler alındığı belirtildi.