ÖZDER ŞEYDA UYANIK
Her yıl 5 Nisan’da kutlanan Dünya Avukatlar Günü, 1958 yılından beri hukukun temsilcileri olan avukatların durumunu değerlendirme fırsatı sunuyor. Türkiye’de avukatlar, son dönemlerde hukukun zorlandığı bir ortamda yer almakta ve karşılaştıkları zorluklarla birlikte çeşitli tepkilerin de merkezinde bulunuyorlar.
Hukukun uygulanmasında kritik bir rol üstlenen avukatların ücretleri, Türkiye Barolar Birliği (TBB) tarafından “Avukatlık Asgari Ücret Tarifeleri” olarak belirleniyor. Bu tarifeler bağlayıcı nitelikte olup, bölge baroları da kendi sınırları içindeki ücretleri tavsiye eden tablolarla duyuruyorlar.
Ülkemizde avukatların sözlü olarak danışanlardan alabilecekleri ücret, 2015 yılında 210 TL iken, 2024 için belirlenen yeni tarifeler doğrultusunda bu rakam günümüzde 3.500 TL’ye çıkıyor. O tarihten günümüze danışmanlık ücretlerinde yapılan artış, 10 yıl içerisinde yüzde 1567 oranında bir yükselişi işaret ediyor.
Kira sözleşmesi hazırlanması için bir avukatın geçmişte 5 yıl önce talep ettiği en az ücret 1.080 TL iken, günümüzde bu rakam 6.000 TL’ye tırmanmış durumda. Böylece sözleşme hizmetlerinde 10 yıllık artış oranı yüzde 1.400 seviyesine ulaşıyor.
Ağır ceza davalarına bakan avukatların alabilecekleri asgari ücret, 2015 yılında TBB tarafından 3.000 TL olarak belirlenmişken, günümüzde bu ücret 48.000 TL’den başlıyor. Bu alandaki ücret artışı, 10 yıl içinde yüzde 1.500 olurken, mevcut asgari ücret artışıyla karşılaştırıldığında düşük kalıyor.
Asliye hukuk davası alanında avukatlar, 2015 yılından bu yana en az 1.500 TL danışmanlık ücreti talep edebiliyorken, günümüzde bu rakam 30.000 TL seviyesine ulaşmış durumda. Böylece asliye hukuk davalarında “asgari” avukatlık ücreti, 10 yılda yüzde 1.900 oranında bir artış göstermiştir.
İcra mahkemelerinde ise avukatlık ücretleri 10 yıl önce 500 TL civarındayken, günümüzde en az 12.000 TL olarak belirleniyor. Burada gözlemlenen artış ise diğer alanlara göre oldukça yüksek; yüzde 2.300 oranında bir yükseliş söz konusu.
TÜİK’teki Gelişmeler
TÜİK’in enflasyon hesaplamalarında avukatlık ücretleri, 2015 yılından 2022 Nisan’a kadar TBB’nin belirlediği ücretlerle aynı seviyelerde seyretmiştir. Ancak bu tarihten itibaren TÜİK, avukatlık ücretlerini paylaşmamış ve harcama gruplarına göre sınıflandırılmış endekslere serbest kalan avukatlık hizmetleri “Başka yerde sınıflandırılmayan diğer hizmetler” kategorisinde yer almıştır.
2022 Nisan’dan itibaren bu harcama kalemi yüzde 365 oranında bir artış göstermiş, TÜİK’e göre ise 10 yıllık toplam artış yüzde 1275 olarak belirlenmiştir. Yılbaşından bu yana avukatlık ücretleri sabit kalırken, TÜİK’teki noterlik gibi hizmetlerin dahil olduğu endekste artış oranı yüzde 31 olarak kaydedilmiştir.
Kaynak: Ekonomim
