ÖZDER ŞEYDA UYANIK
23 Nisan’da Türkiye’nin en büyük metropolü İstanbul ve Marmara Bölgesi genelinde hissedilen bir deprem meydana geldi. Bu olay, birçok kişinin aklına beklenen büyük Marmara (İstanbul) depremini getirirken, Marmara ve İstanbul’un Türkiye için sayıların ardında yatan anlamlarını sorgulatıyor.
Türkiye’de Deprem Gerçeği
17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen büyük depremin merkez üssü Gölcük olarak belirlendi. Resmi verilere göre, 7,8 büyüklüğündeki bu felakette 17 bin 480 insan yaşamını yitirdi. Özellikle İstanbul’da da hissedilen bu deprem, Avcılar’da yıkıma yol açarken, Türkiye’nin gündemine “deprem” gerçeğini sokmuş oldu. 3 ay sonra, yani 12 Kasım’da Düzce’de yaşanan 7,5 büyüklüğündeki depremde ise 763 kişi hayatını kaybetti.
Son 100 yıl içinde Türkiye’de 7 ve üzeri büyüklükte toplam 16 deprem kaydedildi. Bunlardan 3’ü ise 2000’li yıllarda gerçekleşti. 2011 yılında Van Depremi olarak bilinen 7,2 büyüklüğündeki sarsıntıda 644 kişi hayatını kaybetti. 6 Şubat 2023’te, Kahramanmaraş’ta merkez üsse sahip iki büyük deprem meydana geldi: 7,7 büyüklüğündeki Pazarcık ve 7,6 büyüklüğündeki Elbistan depremleri. Bu depremler, 11 ilde büyük yıkıma neden oldu ve resmi verilere göre 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti.
1999 yılında Türkiye deprem kuşakları üzerinde yaşayan bir ülke olmasının yanı sıra, yapı sorunlarıyla da yüzleşme şansı buldu. 2023 yılı, yaşanan büyük kayıplarla birlikte dikkatlerin yeniden Türkiye’nin yoğun nüfuslu bölgelerine çevrilmesine neden oldu.
Marmara Bölgesi ve İstanbul’un Sayısal Verileri
Nüfus
Marmara Bölgesi, Türkiye nüfusunun yüzde 31’ini barındırırken, İstanbul bu oranın önemli bir kısmını oluşturuyor ve yüzde 18’lik bir nüfus payına sahip. 2024 yılı itibarıyla Türkiye’nin 85 milyon 664 bin 944 kişilik nüfusunun, 15 milyon 701 bin 602’sinin İstanbul’da yaşadığı, toplamda ise Marmara Bölgesi’nde 26 milyon 549 bin 840 kişi ikamet ediyor.
GSYH
TÜİK verilerine göre, 2023 yılı itibarıyla İstanbul, 8 trilyon 60 milyar 358 milyon TL’lik Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) ile ülke genelinde en yüksek GSYH değerine ulaşarak toplam GSYH’nin yüzde 30,4’ünü oluşturdu. Marmara Bölgesi ise toplam GSYH’den yüzde 44 oranında pay almaktadır.
Kişi başına GSYH açısından 2023 yılında, Kocaeli 516 bin 460 TL ile lider konumda yer aldı.
Sanayi
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2017 yılında açıklanan verilere göre, Türkiye’deki sanayi işletmelerinin yüzde 41’i Marmara Bölgesi’nde bulunmakta, bunun yüzde 55,3’ü ise İstanbul’da yer almaktadır.
Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun 151’i İstanbul’da ve İstanbul dahil olmak üzere 243’ü Marmara Bölgesi’nde yer almaktadır.
Konut
Türkiye’deki toplam hane sayısı, 2021 yılı itibarıyla 25 milyon 329 bin 833 olarak belirlenmiştir. Bu hanelerin 11 milyon 14 bin 393’ü, yani yüzde 43’ü 2000 yılı öncesinde inşa edilmiştir. İstanbul özelinde ise 4 milyon 755 bin 86 hane bulunmaktadır; bunların 2 milyon 244 bin 109’u (yüzde 47) 2000 yılından önce yapılmıştır.
Türkiye’deki toplam hane sayısının yüzde 19’u İstanbul’da, yüzde 32’si ise Marmara Bölgesi’nde yer alıyor.
Kaynak: Ekonomim
