Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), 22. yılına yaklaşırken, katılımcılarına sağladığı kazançların yanı sıra, Türkiye’nin uzun vadeli tasarruf seviyesini artırarak ülke ekonomisine olumlu katkılarda bulunmaya devam ediyor.
31 Mart 2025 itibarıyla BES’te katılımcıların fon tutarı 1 trilyon 146 milyar 665,2 milyon liraya, devlet katkısı fon tutarı ise 150 milyar 754,2 milyon liraya ulaşmış durumda. Bu gelişmeler sonucu, BES’teki toplam fon büyüklüğü 1 trilyon 297 milyar 419,4 milyon liraya ulaşmıştır. Öte yandan, OKS’deki katılımcıların fon tutarı, devlet katkısı ile birlikte 94 milyar 81,6 milyon lira seviyelerine ulaşmıştır.
BES havuzunda toplam fon büyüklüğündeki artış 157 milyar lirayı aştı
2024 yılının sonuna gelindiğinde, BES’te katılımcı sayısının 9 milyon 526 bin 390 olduğu, katılımcı fon tutarının ise 1 trilyon 2 milyar 570,3 milyon lira olarak kaydedildiği bildirilmektedir. Ayrıca, devlet katkısı fon tutarı 137 milyar 497,3 milyon lira olarak gerçekleşmiştir.
OKS’de, çalışanlar tarafından biriktirilen fon tutarı 81 milyar 724,3 milyon lira, devlet katkısı ise 5 milyar 437,5 milyon lira olarak kaydedilmişti. Sektör 2024 yılını BES ve OKS dahil toplamda 1 trilyon 227 milyar 229,4 milyon lira fon büyüklüğü ve 17 milyon 101 bin 701 katılımcıyla tamamladı.
Bu kapsamda, 2024 sonundan 31 Mart 2025’e kadar geçen süreçte, BES’te katılımcı fon tutarı, devlet katkısı dahil 157 milyar 351,8 milyon lira artış göstermiştir. OKS katılımcılarının biriktirdiği fon tutarı da devlet katkısı dahil 6 milyar 919,8 milyon lira yükselmiştir.
18 yaş altı BES katılımı 1 milyonu aştı
Türkiye’de Haziran 2021 itibarıyla başlatılan ve 18 yaş altı çocukların gönüllü olarak sisteme dahil olmasına yönelik uygulama büyüme kaydetmeye devam ediyor.
31 Mart 2025 itibarıyla 18 yaş altı katılımcıların fon büyüklüğünün 43,6 milyar lira seviyesine çıktığı belirtiliyor. Fon tutarının 35 milyar 641,9 milyon lirasını katılımcıların biriktirdiği fonlar oluştururken, devlet katkısı fon tutarı 7 milyar 927,7 milyon lira olarak gerçekleşti. Sisteme yalnızca 1 milyon 494 bin 184 çocuk dahil olurken, en yüksek katılım 136 bin 648 ile sıfır yaş grubunda görüldü.
31 Aralık 2024’ten 31 Mart 2025’e kadar olan sürede, 18 yaş altı uygulamasındaki katılımcı sayısı 74 bin 240 kişi artarken, fon büyüklüğü devlet katkısı dahil 9 milyar 185 milyon 997 bin lira artışla 43 milyar 569 milyon 546,6 bin liraya yükselmiştir.
Kredi için 241,6 milyon liralık BES fonu teminat olarak gösterildi
Belirtilen tarihte, bankalar tarafından alınan kredi başvuru sayısının 1386 olduğu ve gösterilen teminat tutarının 292 milyon 193 bin lira olduğu aktarılıyor.
Emeklilik şirketleri, 1224 kredinin 250 milyon 446 bin liralık teminatına onay verirken, başvuruların yüzde 85’inin gerçekleştiği ve merkezi alacağın devri fonuna aktarılan teminat tutarının 241 milyon 561 bin lira olduğu öğrenildi. Evlilik ve konut edinimi için uygulamaya konulan kısmi ödeme kapsamında, 31 Mart itibarıyla evlilik için 22 sözleşmeden 9,7 milyon lira, konut alımı için ise 350 sözleşmeden 225,3 milyon lira olmak üzere toplamda 372 sözleşmeden 235 milyon liralık ödeme yapıldı.
Bireysel Emeklilik Uzmanı Zeynep Candan Aktaş, Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES) katılımcı sayısı ve birikim tutarıyla büyümeye devam ettiğini aktararak, “Büyümenin itici gücü 18 yaş altından geliyor. Aileler özellikle yeni doğan bebeklerini BES’e dahil etme konusunda oldukça istekli.” açıklamasında bulundu.
Gönüllü BES’te katılımcıların kendi tercihi doğrultusunda sisteme katıldığı ve bu bölümde 9,7 milyon katılımcının birikim tutarının toplamda 1,3 milyar liraya ulaştığı da ifade edildi. Otomatik Katılım Sistemi’nde (OKS) ise, çalışanların işverenleri tarafından sisteme dahil edildiği ve burada 7,6 milyon çalışanın 95 milyar liralık birikime sahip olduğu paylaşıldı.
BES havuzunda altın fonlarına ilgi artıyor
Aktaş, son bir yılda BES havuzundaki altın fonlarının yıllık yüzde 70 ila 80 seviyelerinde getiri sağladığını belirterek, “Altının uluslararası piyasalardaki yükselişi, yatırımcıların altına olan iştahını artırıyor. BES yatırımcıları bir taraftan altın fonlarında yatırımlarını artırırken, diğer taraftan fonların değer artışından faydalanıyorlar. Bu çifte etkide, BES havuzundaki altın yatırımları, toplam birikimin yüzde 37’sine ulaşmıştır. Bu büyümeyle sistemde altın fonlarına yatırım yapanların sayısı 7 milyonu aşmıştır.” dedi.
TEFAS altın fonlarındaki stopajın yüzde 15’e çıkması, BES altın fonlarının cazibesini artırırken, Aktaş, “BES’te emeklilik hakkı kazanıldığında stopajın yüzde 5’e düşmesi, TEFAS’a karşı BES altın fonlarının avantaj sağlamasından dolayı önemli bir gelişmedir.” değerlendirmesini yaptı.
Altın fonlarına olan ilgide hisse senedi piyasasındaki karmaşanın etkili olduğunun da altını çizen Aktaş, toplam hisse senedi yatırımlarının yüzde 19’a gerileyerek, altın yatırımlarının yaklaşık yarısında olduğunu belirtti. Aktaş, BES yatırımcılarının hisse senedi fonlarından çıkışlarının devam ettiğini ve bu durumun BES havuzundaki hisse yatırımlarının oranını azalttığını vurguladı. Ayrıca, Temmuz 2024’ten bu yana düşen hisse senedi piyasasının, Trump etkisiyle yatırımcılar tarafından daha endişeli bir şekilde izlendiği kaydedildi.
BES portföyü çeşitlendirilmeli
BES yatırımları uzun vadeli düşünülerek çeşitlendirilmesi gerektiğini ifade eden Aktaş, “BES’e girişte altın, hisse senedi, agresif değişken, endeks ve dış borçlanma araçları fonları gibi yüksek riskli fonlara yatırım yapılmasının getiri potansiyelini artıracağını düşünüyorum. Emeklilik tarihine yaklaşırken temkinli değişken fonlar ve para piyasası fonlarına kademeli bir geçiş planlanarak, riskler en aza indirilebilir.” görüşünü paylaştı.
Kaynak: Ekonomim
