Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, nisan ayındaki üretici ve market fiyatlarıyla ilgili araştırma bulgularını kamuoyuna duyurdu.
Fiyat Farkı En Çok Havuçta Görüldü
Nisan ayında üretici ve market fiyatları arasındaki fark, havuçta yüzde 256 ile en üst seviyede kaydedildi.
Bayraktar, “Havuçtaki fiyat farkını yüzde 230 ile marul, yüzde 222 ile kuru soğan, yüzde 219 ile kuru fasulye ve yüzde 216 ile nohut takip etti. Üreticide 14 lira olan havuç markette 50 liraya, 12 lira 50 kuruş olan marul 41 liraya, 33 lira olan kuru fasulye 106 liraya ve 32 lira olan nohut 100 liraya satıldı. Nisan ayında en fazla artış gösteren ürün, markette havuçken, üreticide ise kuru kayısı oldu. Fiyatı en fazla düşen ürün ise hem markette hem de üreticide salatalık olarak belirlendi” şeklinde bilgi verdi.
Markette Fiyatı En Fazla Artan Ürün Karnabahar
Nisan ayında markette 39 ürünün 28’inde fiyat artışı, 11’inde ise fiyat azalışı gözlemlendi. Bayraktar, “Marketlerde en çok fiyat artışı yüzde 43 ile karnabaharda görülmüştür. Bunu yüzde 28 ile havuç, yüzde 22 ile maydanoz, yüzde 20 ile limon ve yüzde 17 ile marul takip etti. Aynı zamanda, fiyatı en fazla düşen ürün ise yüzde 36 ile salatalıktır. Salatalıktaki fiyat düşüşünün ardından yüzde 30 ile patlıcan, yüzde 28 ile domates, yüzde 22 ile sivri biber ve yüzde 12 ile kabak geldi” bilgisini verdi.
Zirai Don Kayısıyı Vurdu, Fiyatlar Yükseldi
Üretici fiyatları üzerine değerlendirmelerde bulunan Bayraktar, nisan ayında üreticide 31 ürünün 8’inde fiyat artışı, 17’sinde ise düşüş yaşandığını belirtti.
Bayraktar, “Üretici fiyatlarındaki en büyük düşüş, yüzde 59 ile salatalıkta yaşandı. Salatalığı, yüzde 42 ile patlıcan, yüzde 41.5 ile kuru soğan, yüzde 27 ile sivri biber, yüzde 26 ile domates ve yüzde 21 ile limon izledi. En fazla fiyat artışı ise yüzde 100 ile kuru kayısıda meydana geldi; bunu yüzde 33 ile fındık, yüzde 31 ile elma, yüzde 13 ile Antep fıstığı izledi” dedi.
Üretici Fiyat Değişimlerinin Nedenleri
Bayraktar, zirai don sonrası kayısı fiyatlarının arttığını kaydederek, “Kayısı üreticisinin elinde tahminen yüzde 10 civarında ürün kaldığı düşünülmektedir. Bu nedenle görülen fiyat artışı, üretici gelirine düşük etkide bulundu” dedi.
Havaların nisan ayında sıcak geçmesinin ardından, salatalık, patlıcan, sivri biber ve domatesin arzının arttığını vurgulayan Bayraktar, “Bu durum, üretici fiyatlarının düşmesine neden olmuştur. Kuru soğanda ise Çukurova bölgesinde ekim alanlarının genişlemesi ve soğuk havaların etkisiyle yüksek rekolte beklentisi oluşmaktadır. Bu nedenle, kilosu 18-20 liralardan satılan kuru soğanın fiyatı 7-8 liralara kadar geriledi. İç Anadolu bölgesinde ise depolardaki kuru soğan miktarı azalmış ve sezon kapanmıştır” ifadelerini kullandı.
Don olayının fındık fiyatını artırdığını belirten Bayraktar, “Antep fıstığına olan fiyat artışının ihtiyaç duyulan yerlerdeki kuraklıktan kaynaklandığını düşündüğümüzü söylemeliyiz. 2025 sezonundaki don felaketi, meyve daha çiçeklenme aşamasındayken üreticinin kaderini belirlemiştir. Donun etkisiyle elma ağaçlarında beklenen verim düşmüştür ve depolarda kalan son ürünler de tüketilmiştir. Limon sezonunun sonuna yaklaşılırken, yaşanan don ve ihracat kısıtlamaları limon piyasasında duraklamalara neden olmuştur. Bu durum, ihracatın kısıtlanmasının ardından ertelenmesiyle birlikte üreticilerin alım satım faaliyetlerini olumsuz etkilemiştir” dedi.
“Girdi Fiyatlarında Yıllık Bazda En Fazla Artış Elektrikte Yaşandı”
Nisan ayındaki aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimleri değerlendiren Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Ziraat Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından elde ettiğimiz verilere göre; nisan ayında, mart ayına kıyasla DAP gübresi yüzde 1,9, amonyum nitrat gübresi yüzde 0,7 oranında artış gösterdi. Buna karşılık amonyum sülfat gübresi yüzde 1,6, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 1,3, ÜRE gübresi ise yüzde 0,1 düşmüştür.”
“Geçen yılın nisan ayına göre geçen bir yıl içerisinde ÜRE gübresi yüzde 35,7, DAP gübresi yüzde 34,3, amonyum nitrat gübresi yüzde 32,7, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 30,5 ve amonyum sülfat gübresi yüzde 21,6 oranında artmıştır.”
“Nisan ayında, mart ayına göre süt yemi yüzde 3,1, besi yemi ise yüzde 3,2 artmışken, son bir yılda besi yemi yüzde 25,5, süt yemi ise yüzde 25 oranında artmıştır.”
“Elektrik fiyatları son bir yıl içerisinde yüzde 47,8 oranında artarken, tarım ilacı fiyatlarında da yüzde 14,94 oranında bir artış gözlemlenmiştir. Nisan ayında mazot fiyatı aylık bazda yüzde 2,9 oranında düşmekle birlikte, yıllık bazda yüzde 10,1 artmıştır.”
Girdi fiyatlarında yıllık bazda en büyük artış, yüzde 47,8 ile elektrikte yaşanmıştır.
Kaynak: Ekonomim
