İPA Raporu: İstanbul’daki Gençlerin Durumu
İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) yayınladığı “İstanbul’da Gençliğin Demografik ve Sosyoekonomik Profili: 20 Yıllık Değişim” başlıklı rapor, kentin genç nüfusunun ekonomik, sosyal ve psikolojik anlamda büyük bir çıkmaza girdiğini ortaya koymaktadır. Raporda, 18-30 yaş aralığındaki bireylerin alım gücünün geçmişe oranla düştüğü, yaşam maliyetlerinin arttığı ve belirsiz bir gelecekle karşı karşıya bulundukları ifade edilmektedir.
KYK burslarının 20 yıl süresince reel değerinin ciddi şekilde azaldığı da raporda dikkat çekilen bir diğer noktadır:
“2005 yılında KYK bursu ile 5,67 gram altın alınabilirken, 2025 yılı itibarıyla bu rakam 0,88 gram altına düşmüştür.”
“2005’te asgari ücretin yüzde 31,4’üne tekabül eden burs oranı, 2025’te yüzde 13,6’ya gerilemiştir.”
“2005 yılında KYK bursuyla aylık 275 adet simit ve çay alınabilirken, 2025 yılında bu sayı yalnızca 43’e inmiştir.”
Barınma Sorunları ve Ekonomik Zorluklar
Ankete katılan gençlerin yüzde 77,6’sı, günümüz gençlerinin geçmiş kuşaklara göre daha zor şartlarda yaşadığını belirtmiştir. 18-35 yaş grubunda bu oran yüzde 80,6 seviyesine çıkmaktadır. Raporda, “Üniversite, çalışan ya da evde yaşayan gençlerin temel yaşam giderlerini karşılama konusunda sıkıntı yaşadığı” tespiti yapılmıştır.
Barınma sorunlarının gençleri şehir dışına zorlamakta olduğu vurgulanırken, “20 yıl önce İstanbul’da barınmanın kriz değil, seçim meselesi olduğu” ifadesi öne çıkarılmaktadır. Beslenme sorununa da dikkat çekilen çalışmada, “Kaliteli protein kaynaklarına ulaşımın güçleşmesi, gençlerin sağlıkla ilgili kaygılarının artmasına neden olmaktadır” denilmektedir.
Sosyal etkinliklere katılımın ekonomik sebeplerle kısıtlandığına yönelik tespitler de raporda yer almaktadır. “2005 yılında bir öğrenci, bursun yüzde 11,4’üyle bir konser düzenlerken, 2025’te bu etkinlik bursun yüzde 46,5’ine mal olmaktadır.” şeklinde bir değerlendirme yapılmıştır.
Eğitim ve İstihdam İlişkisi
İPA’nın araştırması, gençlerin diploma sahibi olmasına rağmen iş bulmakta zorluk çektiğini göstermektedir. Raporda, “Üniversite mezunlarının artık istihdamda yer bulmalarının garanti olmadığına dair yaygın bir inanç gözlemlenmektedir” denilmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 15-29 yaş arası her dört gençten biri eğitimde veya istihdamda yer almamaktadır.
Gelecek Kaygıları ve Göç İsteği
Gelecek kaygısının arttığına dair raporda şu ifadeler de yer almaktadır: “Yirmi yıl önce gençlerin yüzde 62’si evlenme ve birikim yapmada, yüzde 61,6’sı bağımsız yaşam kurmada zorluk yaşarken; bugünün gençlerinden yüzde 81,8’i evlenmenin, yüzde 78,8’i tek başına yaşamanın maddi açıdan zorlayıcı olduğunu belirtmektedir.”
Bir başka dikkat çekici veri ise yurt dışına göç etme isteği üzerinedir: “20 yıl önce gençlerin yüzde 35,1’i yurt dışına gitmeyi düşünürken, günümüzde bu oran yüzde 50,4’e çıkmıştır.”
Kaynak: Ekonomim
