YENER KARADENİZ/İSTANBUL
Alışveriş merkezleri (AVM) ile perakende markaları arasındaki ciro tartışmaları devam ederken, bu alanda yeni iddialar gündeme gelmekte. Fahiş kira artışları ve ortak giderlerdeki şeffaflık eksikliği nedeniyle uzun süredir AVM yönetimlerini eleştiren markalar, şimdi yatırımcılar tarafından karşı bir suçlama ile karşılaştı. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, bazı markaların ciro kirası ödemekten kaçınmak amacıyla cirolarını düşük gösterdiğini öne sürdü. Bu durumun AVM’lerin kira gelirleri üzerinde olumsuz etkileri olduğu ifade edildi. Şapkacı, “Kira gelirimiz azalıyor, bu da kiranın temerrüde düşmesi anlamına geliyor” şeklinde konuştu. Markaların ciro kaçırma oranının ciddi seviyelere ulaştığını belirten Şapkacı, “Kiralarımızı ciro üzerinden hesaplıyoruz. Ancak markaların yaklaşık yüzde 10’u net bir şekilde yanlış beyanda bulunuyor. Bu durum kira gelirimizin azalması, yani kiranın temerrüde düşmesi anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
Fesih Hakkı Olmalı
Sorunun uzun süredir devam ettiğini ve çözüm için yetkili mercilerle görüşmelerin sürdüğünü aktaran Şapkacı, bu tür durumların tespit edilmesi halinde sözleşme fesih hakkının tanınması gerektiğini vurguladı. Şapkan, “Şu an böyle bir hakkımız yok. Ciro kaçırıldığını fark ettiğimizde kiracıya bunu bildiriyoruz; ancak kiracı düzeltme yaparak kira ödediğinde bu temerrüdü ortadan kaldırıyor. Yani anlaşmayı feshedemiyoruz. Bir AVM’de 150 marka varsa, 15-20 tanesinde bu tarz sorunlar yaşanıyor” açıklamasını yaptı.
Cirodan kira ödememek amacıyla markaların AVM dışı POS cihazları kullandıklarını ve bu uygulamaların özellikle yeme-içme sektöründe yaygınlaştığını belirten Şapkacı, “Yiyecek-içecek tarafında iade olur mu? Ama tespitlerde iade gözüküyor. Bunlar etik dışı uygulamalar” dedi.
Nuri Şapkacı, perakende sektöründeki satışlar, ziyaretçi sayıları ve turist alışverişine dair bilgiler de verdi. AVM’lerdeki markaların satışlarının nisan itibarıyla enflasyonun altında gerçekleştiğini belirten Şapkacı, “Buna daha önce hiç rastlamadık. 2022-2023-2024 yıllarında hemen her segmentte satışlar hep enflasyonun üstünde artış göstermişti. Tüketicilerin alım gücünün yüksek fiyatları karşılayamamasına bağlıyoruz” ifadelerine yer verdi.
“2026’ya Kadar Dayanmak Çok Zor Olacak”
Nuri Şapkacı, 2025’in perakende sektörü için zorlu geçeceğini ve bu yıl içerisinde satışlarda belirgin bir düşüş yaşandığını ifade etti. Ancak asıl kırılmanın 2026’da yaşanabileceğine dikkat çekti. Şapkacı, “2026’ya kadar dayanmak çok zor olacak. Eğer ekonomik göstergelerde iyileşme olmazsa, enflasyon ve maliyetler düşmezse harcamalar da yukarı çıkmazsa, mağaza kapanmaları ve metrekare küçülmeleri gündeme gelebilir” şeklinde uyarıda bulundu.
Turist alışverişinin şu an pahalılık nedeni ile olumsuz etkilendiğini belirten Şapkacı, oranların sürekli gerilediğini ifade etti. Türkiye’ye girmek isteyen uluslararası markalar bulunduğu gibi büyümek isteyen yerel markaların da mevcut olduğunu ekledi. Şapkacı ayrıca, “Büyük şehirlerde iyi AVM’lere girmek istiyorlar. İyi AVM’leri Dubai’de Avrupa’da olduğu gibi doğru şekilde kombine edemezsek turist alışverişi bundan zarar görecek. Turist alışverişinde geçtiğimiz yıl yüzde 35 düşüş yaşandı. Bu sene de yüzde 10 düşüş bekliyorum” dedi.
Kaynak: Ekonomim
