DİLAY HATİP
ABD ve Çin’i de içeren 21 ekonomiden oluşan Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC), vergi gerilimleri ve belirsizliklerin yatırım ile ticaret üzerinde olumsuz etkiler yarattığına dair uyarıda bulundu. APEC’in yayımladığı son bölgesel eğilimler raporu, 2025 yılına kadar büyümenin %3,6’dan %2,6’ya gerileyeceğini öngörüyor. Ayrıca, bölgedeki ihracatın geçen yıl %5,7 artış göstermesinin ardından bu yıl sadece %0,4 artacağı tahmin ediliyor.
APEC’in açıklamasında, “Dış talebin özellikle imalat ve tüketim mallarında azalması nedeniyle ticaret büyümesinin APEC genelinde keskin bir düşüş yaşadığı, ayrıca mallarla ilgili tedbirlerin artışı nedeniyle hizmet ticaretinin de baskı altında kaldığı” belirtildi.
Ticarete Elverişli Olmayan Bir Ortam
Güney Kore’de gerçekleşen bir toplantıda konuşan APEC Politika Destek Birimi Direktörü Carlos Kuriyama, “Vergi artışları ve misilleme önlemlerinin yanı sıra ticareti kolaylaştırıcı prosedürlerin askıya alınması ve vergi dışı engellerdeki artışla birlikte ticarete elverişli olmayan bir ortamla karşı karşıyayız” dedi. Kuriyama, belirsizliklerin iş dünyasında güven kaybına neden olduğunu ve birçok firmanın yatırımlarını ve yeni ürün lansmanlarını, durumun “daha öngörülebilir” hale gelmesini bekleyerek ertelediğini belirtti.
Ticaretteki belirsizlikler, ABD yönetiminin uyguladığı ve APEC üyesi ülkelerin büyük kısmını etkileyen geniş kapsamlı gümrük vergileri ile daha da arttı. Bu vergiler, uzun yıllar boyunca sağlanan bölgesel entegrasyon ve gümrük vergisi indirimlerine tehdit oluşturuyor. 1989’dan itibaren APEC bloğundaki ortalama gümrük vergileri %17’den 2021 itibarıyla yalnızca %5,3’e düşmüş, bu da mal ticaretinde dokuz kat artış sağlamıştı.
DTÖ: Küresel Ticarette Kriz Süregeldiği Uyarısı
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Başkanı Ngozi Okonjo-Iweala, ABD ve diğer ülkeler arasındaki ikili vergi anlaşmalarının ticaret eşitliğine zarar verme potansiyeli taşıdığı konusunda uyardı. Okonjo-Iweala, Financial Times’a verdiği demeçte, ABD ile Çin arasındaki vergi savaşının son dönemde biraz yumuşamasına rağmen küresel ticaretin “kriz” içinde olduğunu ifade etti. Ayrıca, ABD ve İngiltere arasında imzalanan ikili anlaşmalara atıfta bulunarak, DTÖ üyelerinin müzakereleri ikili olarak yürütürken mümkün olduğunca DTÖ ile uyumlu olmaya gayret etmeleri gerektiğini vurguladı.
IEA: Petrol Talebi Büyümesine Dikkat
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), rekor elektrikli araç satışları ve ekonomik rüzgarların etkisiyle, 2025 yılının kalanında global petrol talebi artışının günde 650 bin varile düşeceğini açıkladı. Bu rakam, IEA’nın ocak-mart döneminde tahmin ettiği 990 bin varillik seviyeden belirgin bir yavaşlamayı işaret ediyor. IEA’nın mayıs ayı petrol piyasası raporunda, artan ticaret belirsizliğinin dünya ekonomisi ve dolayısıyla petrol talebi üzerinde baskı yaratacağı öngörülüyor. Bu ay, beklenen daha yüksek ekonomik büyüme ve düşük petrol fiyatlarının etkisiyle küresel talep artışının toplamda ortalama 740 bin varil olması bekleniyor. 2026 için ise günlük 760 bin varil talep artışı öngörülüyor.
ABD ve Çinli Yetkililer İkinci Görüşme Yapacak
Üye ülkeler, zorluklarla boğuşurken APEC bakanları, iki günlük önemli bir zirve için bir araya geldi. Gündemde çok taraflı ticaret tartışmaları, daha derin iş birliği ve ABD’nin tepkisini çeken DTÖ reform önerileri yer alıyor. Washington, DTÖ’yü Çin’i kayırmakla suçlayarak, örgütün finansmanını askıya almış durumda.
Güney Kore Ticaret Bakanı Cheong In-kyo, açılışta küresel ekonomi ve ticaretin belirsizliklerden dolayı artan zorluklarla karşı karşıya olduğunu vurguladı ve APEC üyelerini ekonomik zorluklarla başa çıkmak için diyaloğa davet etti. APEC Politika Direktörü Carlos Kuriyama da bölgesel ihracat görünümünün kötüleşmesine, ABD’nin uyguladığı vergilerin neden olduğunu ifade etti.
Diğer yandan, APEC ticaret bakanları toplantısı aracılığıyla ABD ve Çinli yetkililerin de Güney Kore’de bir araya geldiği öğrenildi. Seul hükümeti, ABD Ticaret Temsilcisi (USTR) Jamieson Greer’in bugün Güney Kore’nin güney tatil adası Jeju’da Çin ticaret elçisi Li Chenggang ile ikili görüşmelerde bulunduğunu duyurdu.
Ekonomik belirsizliklerin arttığı ve korumacı eğilimlerin geliştiği bir dönemde uzmanlar, bu haftaki müzakerelerin Asya-Pasifik bölgesindeki ticaretin geleceğini belirleyici bir şekilde şekillendirebileceğini düşünüyor.
Kaynak: Ekonomim
