BARIŞ SEDEF
Döküm sektöründe giderek artan Çin menşeli ürün ithalatı, kalıp ve makine alanlarındaki tehditlerden sonra dikkat çekici bir sorun haline geldi. 2022-2024 döneminde otomotiv grubu metal döküm parça ithalatı, miktar bazında yüzde 18,50 oranında bir artış kaydederken, Çin kaynaklı ithalatın bu süreçte yüzde 55,53 oranında bir yükseliş gösterdiği kaydedilmektedir. Makine grubunda ise bu oran daha dramatik; 2021’de 8 bin ton olan Çin’den yapılan alımlar, 2024 yılına gelindiğinde 32 bin tona çıkarak yaklaşık yüzde 300 artış sergilemiştir. Türkiye, döküm sanayisi açısından dünyada yedinci, Avrupa’da ise ikinci sırada yer alırken, Türkiye’nin Avrupa döküm pazarındaki payı yüzde 21 seviyesindedir. Ancak 2024 yılı verilerine göre Avrupa’daki toplam döküm üretiminin yüzde 20 oranında azaldığına dikkat çekilmektedir.
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği (TÜDÖKSAD) Başkanı Kadir Efe, Türk döküm sanayisinin esas olarak Avrupa pazarına yöneldiğini belirtti. Efe, bu durumun ülke içerisindeki döküm üretimini olumsuz etkilediğine dikkat çekerek, demir döküm, pik ve sfero dökümlerde üretimin yaklaşık yüzde 20 azaldığını ifade etti. Alüminyum dökümde otomotiv sektöründeki gelişmelere paralel olarak bir miktar artış gözlemlenirken, toplamda Türk döküm sektöründe üretimin yüzde 14 civarında düştüğü ifade edilmektedir. İhracat tarafında ise yüzde 15 civarında bir daralma yaşandığı belirtilirken, Efe, kilogram başına ihracat değerinde bir artış olduğunu ve toplam ihracat değerindeki daralmanın yüzde 7,6 ile sınırlı kaldığını vurguladı. Yapılan üretimin büyük bir kısmının yurt dışına ihraç edildiğini belirten Efe, iç pazarın önemli olduğunu, ancak döküm parçaları özelinde Çin kaynaklı ithalatın giderek artmakta olduğunu dile getirdi.
“Debriyaj parçalarında 100 üründen 50’si Çin’den”
Otomotiv grubu döküm parçalarındaki ithalatın 2022’de 75 bin ton, 2023’te 95 bin ton ve 2024’te 90 bin ton seviyesine ulaştığını açıklayan Kadir Efe, makine grubu döküm ürünlerinde ise ithalatın 2021’de 49 bin ton, 2024’te ise 72 bin tona yükselebileceğini dile getirdi. Efe, özellikle debriyaj parçalarında ülkeye gelen 100 üründen 50’sinin Çin’den geldiğini ifade etti. Ayrıca, Çin döküm tesislerinin kapasitesinin yüzde 50 ile çalıştığını belirten Efe, sektör olarak kapasite artırmak yerine daha kaliteli ürün üretmeye odaklanmanın önemine dikkat çekti.
İşçilik maliyetleri 3 kat arttı
Döküm sektöründeki işçilik maliyetlerinin toplam gider kaleminin yaklaşık yüzde 45’ini oluşturduğuna işaret eden TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Üyesi Şükrü Keçebir, maliyetlerin yüzde 15’ler seviyesinden üç kat artış gösterdiğini belirtti. Bu durumun, yurt dışında rekabet edebilirlik ve karlılıklar üzerinde olumsuz etkisi bulunduğunu vurguladı.
BYD ve Chery’de yerlilik oranı belirsiz
Son dönemde ithalatta Çin ve Hindistan’ın öne çıktığını hatırlatan Kadir Efe, İspanya’nın özellikle imalat sanayisine sağlanan enerji destekleri ile önemli rekabet gücüne sahip olduğunu belirtti. Bazı ülkelerin menşe saptırması ile ürünlerini gümrükten geçirdiğine dikkat çekerken, etkili gümrük denetimlerinin artırılması gerektiğinin altını çizdi. BYD ve Chery gibi firmaların Türkiye’de yatırım yapmasının önemli olduğunu ifade eden Efe, ancak üretilecek araçlardaki yerlilik oranlarının döküm alanında nasıl olacağı hususunda belirsizlik yaşandığını vurguladı.
Kaynak: Ekonomim
