Ticaret Bakanlığı, doğrudan satışlarda tüketicilerin 30 gün içinde gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkı elde edecekleri yeni bir yönetmelik taslağını şekillendirmeye başladı.
Yeni Düzenlemenin Ayrıntıları
Bakanlık, ürün veya hizmetlerin doğrudan tüketiciye, sabit bir mağaza veya perakende noktası kullanılmadan kişisel iletişimle satışına imkan tanıyan bir yönetmelik hazırlamaktadır. Bu düzenlemenin amacı, doğrudan satış sisteminin güvenilir ve şeffaf bir hale kavuşturulması, böylece olası mağduriyetlerin önüne geçilmesi olarak belirtilmektedir.
Bu bağlamda kamuoyu ve ilgili kuruluşların görüşlerine sunulan “Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı”, sektörün ilk kapsamlı düzenlemesi olma özelliğini taşımaktadır. Taslak ile birlikte, doğrudan satış şirketlerinin ilke ve esasları, doğrudan satıcıların sisteme katılım ve ayrılma şartları ile tüketici haklarına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
Yanıltıcı Bilgiler Verilemeyecek
Taslağın kabulü durumunda, doğrudan satış sistemi ile sunulacak mal veya hizmetlerin, tüketicilere pazarlanabilir ve satılabilir olacağı ifade edilmektedir. Yanıltıcı bilgilerin, gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatlerin verilmesi yasaklanacak; kişiler üzerinde baskı kurma veya aldatma gibi yöntemlerle sisteme katılımları zorlanamayacak.
Doğrudan satış şirketinin, satıcılara ödül, komisyon veya prim gibi menfaatler sağlayabilmesi, yıllık net satışlarının yüzde 40’ını aşamayacaktır.
Yetki Belgesi Zorunluluğu
Doğrudan satış faaliyetlerinde bulunmak isteyen şirketlerin “satış yetki belgesi” alması zorunlu hale getirilecektir. Başvuru sürecinde, tüketicilerin sağlığı ve güvenliği için ek bilgi ve belgeler talep edilebilecektir. Bu belgenin geçerlilik süresi 3 yıl olarak belirlenecektir.
Doğrudan satıcının sisteme dahil olabilmesi için en az 18 yaşında olması gerekecek ve herhangi bir yükümlülük altına girmeden sistemi terk etme hakkına sahip olacaktır. Satıcı, sisteme giriş tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ayrılırsa, şirket tarafından elinde bulunan kullanılmamış tüm ürünler geri alınacaktır. Şirket, doğrudan satıcıların gerçekleştirdiği tüm satış faaliyetlerinden sorumlu olacaktır.
Cayma Hakkı Düzenlemeleri
Taslakta, doğrudan satışlarda tüketicilere tanınan cayma hakkına dair önemli düzenlemeler de yer almaktadır. Mevcut 14 günlük cayma hakkı süresi, 30 güne çıkarılacak ve tüketicilerin daha iyi korunması sağlanacaktır. Mal teslimatı ve hizmetlerde, tüketicilere cayma hakkı tanınacak ve bu süre içerisinde gerekçe göstermeksizin cayma talebi iletilebilecektir.
Cayma bildirimine konu olan ürün ya da hizmetin, satıcıya ulaşmasının ardından 30 gün içinde tüm tahsil edilen ödemelerin iadesi zorunlu hale getirilecektir. Yapılacak geri ödemeler, tüketicinin satın alma esnasında kullandığı ödeme aracına uygun olarak ve herhangi bir mali yükümlülük yaratmadan tek seferde gerçekleştirilecektir.
Cayma Hakkına İstisnalar
Bazı istisnai durumlarda tüketicinin cayma hakkını kullanamayacağı belirtilmiştir. Özellikle, kişisel ihtiyaçlara yönelik üretilen ürünler, çabuk bozulabilen veya sağlık açısından hijyenik olmayan ürünler gibi durumlar cayma hakkı kapsamı dışında tutulmaktadır.
Ayrıca, abonelik sözleşmeleri dışında gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimatı ile, satıcı veya yetkili servislerce kurulumu gerçekleştirilen mallarda da cayma hakkı söz konusu olmayacaktır.
Son olarak, doğrudan satış şirketleri, tüketicileri bilgilendirmek için fiziksel etkileşim olmadan iletişim kanalları kurmakla yükümlü olacak; cayma hakkının bulunup bulunmadığı ve hangi şartlarla kullanılacağına dair bilgiler tüketicilere aktarılacaktır.
Kaynak: Ekonomim
