ÖZDER ŞEYDA UYANIK
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyon hesaplamalarında kullandığı madde sepetindeki meyveler, İstanbul Hali çıkış fiyatlarıyla değerlendirildiğinde asgari ücretlilerin alım gücünde son 5 yıllık bir değişim izlemiştir.
TÜİK’in madde sepetindeki meyveler şunlardır:
- Portakal
- Üzüm
- Armut
- Ayva
- Çilek
- Elma
- Karpuz
- Kavun
- Kivi
- Limon
- Mandalina
- Muz
- Nar
- Şeftali
Bu meyvelerin enflasyon hesaplamalarındaki fiyat ağırlıkları mevsimsel olarak değişim göstermektedir.
Her meyvenin haziran ayındaki İstanbul Hali’ndeki alt ve üst fiyatlarının ortalaması alındığında, 2020 yılında birer kiloluk meyve sepeti 86 TL iken, 2025 yılı itibarıyla bu miktar 975 TL’ye yükselmektedir.
Meyve Sepeti Fiyat Değişimleri
Yıllık meyve sepeti fiyatlarında yaşanan değişimler dikkat çekicidir:
Asgari Ücretin Alım Gücündeki Değişim
Meyve sepetinin asgari ücretle ne kadar alınabildiğine bakıldığında, yıllar içindeki dalgalanmalar belirgin bir şekilde görülmektedir.
2020 yılında 86 TL olan meyve sepetini asgari ücretli 27 kez alırken, 2021 yılında bu sepet 122,75 TL’ye çıkarak 23 kez alınabilmektedir. 2022 yılında en düşük alım gücüne sahip olan asgari ücretli 221 TL’lik sepeti 19 kez alırken, 2023’te 302,5 TL’ye ulaşan sepet asgari ücretin alım gücünü en yüksek seviyeye çıkararak 28 kez alınabiliyor. 2024 yılında sepetin tutarı 620 TL’ye çıkarak yüzde 105 oranında artış gösteriyor ve bu durumda alım gücü 27 kez olmaktadır.
2025 yılında ise 975 TL’ye yükselen sepet, asgari ücretle 23 kez karşılanabiliyor.
Gündemin Önemli Meyvesi: Kiraz
Son zamanlarda sosyal medyada en çok konuşulan meyve olan kiraz, fiyatlarındaki dalgalanma ile dikkat çekiyor.
Tanesi 10 TL gibi yüksek fiyatlarla gündemde yer alan kiraz, Türkiye’nin en önde gelen meyvelerinden biri olarak bu yıl önemli fiyat artışları yaşadı. Haziran ayındaki fiyatlar, bir önceki ay olan Mayıs dönemine göre düşüş göstererek İstanbul Hali’nde 150-400 TL aralığında işlem görüyor.
Tarım afeti olan don olaylarından etkilenen kiraz fiyatları, son 5 yıl içerisindeki değişim ise şu şekilde ortaya çıkmaktadır:
Asgari ücretli bireylerin 2020 yılında 258 kilo kiraz alabilme kapasitesi, 2025 yılına gelindiğinde üretim sorunları ve fiyat artışları neticesinde 80 kiloya düşmüştür.
Kaynak: Ekonomim
