Avustralya’da Sosyal Medya Yasağı Tasarısı Yasalaştı
Avustralya, 16 yaşın altındaki bireyler için dünyanın en kapsamlı sosyal medya yasağını uygulamaya aldı ve bu durum Türkiye ile İngiltere’de de benzer yasak tartışmalarını gündeme getirdi.
Parlamentonun alt kanadında geniş bir oy çoğunluğuyla kabul edilen tasarı, Senato’dan da onay aldı. Bu yasaya göre sosyal medya şirketlerinden “yaş doğrulama için uygun adımlar” atmaları bekleniyor.
Tasarıda, yasalara uymayan ve sistematik ihlallerde bulunan şirketlere 49,5 milyon Avustralya doları ceza uygulanabileceği belirtiliyor. Ancak bu “uygun adımların” neler olacağı tasarıda net bir şekilde tanımlanmamış durumda.
Kurallar, en az bir yıl yürürlüğe girmeyecek olup, uygulama yöntemleri ülkenin elektronik güvenlik komiseri tarafından belirlenecek. Avustralya, biyometrik veriler ya da resmi kimlik belgelerini kullanarak bir yaş doğrulama sistemi geliştirme sürecinde. Bir İngiliz danışmanlık firması, bu süreçte denemelere katılan 12 teknoloji şirketinin 2025 ortasında önerilerini sunacağını bildirdi.
Google ve Meta gibi sosyal medya devleri, yaş doğrulama denemelerinin gelecek yıl ortalarında tamamlanmasını beklediklerini ifade etti. TikTok ise tasarı açısından daha fazla müzakere gerektiğini savunurken, X’in sahibi Elon Musk, tasarının çocukların insan haklarını ihlal edebileceğini ileri sürdü.
Türkiye ve İngiltere’de Gelişmeler
Avustralya’daki bu tartışmalarla eş zamanlı olarak, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Türkiye’de 13 yaş altı çocukların sosyal medya uygulamalarına erişimini yasaklama yönünde bir çalışma başlattı.
TBMM Akran Zorbalığı Alt Komisyonu’na bilgi veren BTK Başkan Yardımcısı Abdülkerim Gün, ABD’nin Florida eyaletindeki yasakları örnek gösterdi ve Avustralya’daki tasarıya dikkat çekti. Ancak, BTK’nın yasakların nasıl uygulanacağına dair net bir açıklaması bulunmuyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, konuya ilişkin Hürriyet’e yaptığı açıklamada, “13 yaş altına sosyal medya platformlarının yasaklanması konusunda henüz karar yok, tartışıyoruz. Benim kişisel yaklaşımım sosyal medyada yaş sınırının 16 olması” dedi. Uraloğlu, önerinin kesinleşmediğini, görüşmelerin sonucuna göre netleşeceğini belirtti.
İngiltere’de ise küçük yaş gruplarına yönelik sosyal medya ve cep telefonu yasakları yoğun bir şekilde tartışılıyor. Medya denetim kurumu Ofcom, sosyal medya şirketlerine çocukların internet üzerinde yetişkin taklidi yapmaları durumunda cezai yaptırımların uygulanacağını hatırlattı. Ofcom’un anket sonuçlarına göre, 8-17 yaş grubundaki çocukların %22’sinin sosyal medyada yaşları hakkında yalan söyledikleri belirlendi.
Dünyadaki Diğer Uygulamalar
Haziran 2023 itibarıyla Fransa’da sosyal medya platformlarının kullanıcıların yaşlarını doğrulamaları ve 15 yaş altındaki kullanıcılar için ebeveyn izni almaları zorunlu hale getirildi. Bu kurallara uymayan şirketlere, küresel cirolarının %1’ine kadar ceza uygulanması öngörülmekte. Ancak Avrupa Birliği Komisyonu, bu yasanın hukuka uygunluğunu incelemekte.
Norveç’te sosyal medyaya erişim için minimum yaş sınırı 13 olarak belirlenmişken, bir araştırma dokuz yaşındaki çocukların yarısından fazlasının sosyal medyada aktif olduğunu gösteriyor. Norveç hükümeti, mevcut kuralların yetersizliği sebebiyle yaşı 15’e çıkarmak ve etkin uygulama yöntemleri bulmayı hedefliyor.
İspanya’da hükümet, 16 yaş altındakilere sosyal medya yasağı getiren bir tasarı üzerine çalışırken, yaş doğrulama yöntemlerinin nasıl işleyeceği ise belirsizliğini koruyor. 2011 yılında Güney Kore de 15 yaş altındaki bireylerin gece yarısı ile 06:00 arasında internette oyun oynamasını yasaklayan bir yasa çıkardı; ancak bu uygulama daha sonra iptal edilerek ailelerin oyun saatlerini belirlemelerine yönelik bir sistem getirildi.
Çin’de ise 14 yaş altındaki çocukların TikTok’un yerel versiyonu Douyin’de yalnızca 40 dakika süreyle vakit geçirmesi mümkün. Küçük yaştakilerin oyun oynaması da sıkı şekilde kısıtlanmış durumda.
Kaynak: BBC Türkçe
