İstanbul’da yaşayan Gökhan A., 2014-2019 yıllarında bir zincir giyim mağazasında satış danışmanı olarak görev yaptı. Son maaşı 4 bin 400 TL olan Gökhan, bedelli askerliğe gitmek üzere işten istifa etti ve bu nedenle iş yerinden 20 bin lira kıdem tazminatı talep etti.
İşveren ise, “İş kaybı olmayacak, 21 gün boyunca ücretsiz izinli sayılacak.” ifadesiyle tazminat talebini geri çevirdi. Tarafların uzlaşamaması üzerine Gökhan A., avukatı Cemil Albayrak aracılığıyla mahkemeye başvurdu.
İki farklı mahkeme kararı
Bu süreçte başka bir çalışanın davasında Adana’daki bir mahkeme, istifa halinde tazminat alınabilecek durumlardan emeklilik, evlilik ve askerlik halleri olduğunu belirtti.
Mahkeme, bedelli askerliğin muvazzaf askerlikten farklı olmadığını vurgulayarak davayı kabul etti ve işverenin çalışanına kıdem tazminatı ödemesi gerektiği yönünde karar verdi.
Ancak Gökhan A.’nın davasında İstanbul İş Mahkemesi, çalışanın bedelli askerlik nedeniyle işini kaybetmeyeceğini, 21 gün izinli sayılabileceğini belirterek tazminat talebini reddetti.
Üst mahkemeden emsal karar
Dosyayı inceleyen İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi, önemli bir karara imza attı.
Daire, işçinin muvazzaf askerlik hizmeti için işten ayrılmak durumunda kaldığını ve bedelli askerliğin düzenlenmesinde çalışanın ücretsiz izinli sayılacağına dair hüküm bulunduğunu kaydetti.
“Kıdem tazminatı alabilir” kararı
İş Kanunu’nda muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle iş sözleşmesini fesheden işçilerin kıdem tazminatına hak kazanacağı belirtilirken, Daire, “Bu durumda işçi, bedelli askerlik nedeniyle dahi olsa iş sözleşmesini feshettiğinde kıdem tazminatı talep edebilir.” şeklinde ifade etti.
Daire, işçinin kıdem tazminatının ödenmesi gerektiğini belirterek yerel mahkemenin kararını bozdu ve dosyayı yeniden incelenmesi için mahkemeye gönderdi.
“Bedelli de muvazzaf askerlik kapsamında değerlendirildi”
Kararı değerlendiren Avukat Cemil Albayrak, kıdem tazminatına hak kazanabilmek için İş Kanunu’na tabi işçilerin en az bir yıl çalışmış olmaları gerektiğini ve iş akdinin 1475 sayılı kanunda sayılan nedenlerden biri ile sona ermesi gerektiğini belirtti.
Albayrak, “İş akdinin kıdem tazminatı ödenmeyecek şekilde sona erdiğine dair ispat yükü işverene aittir. İşçinin iş akdinin Kanun’da sayılan nedenlerden biriyle haksız olarak feshedilmesi ya da emeklilik, evlilik, askerlik gibi sebeplerle sona ermesi gerekmektedir.” dedi.
Somut durumda, davacının iş ilişkisinin askerlik nedeniyle sona erdiği anlaşılmıştır. 1475 sayılı yasada kıdem tazminatına hak kazanmanın nedenlerinden biri de muvazzaf askerliktir.
Muvazzaf askerliğin bedeli ya da döviz/TL ile ya da kamu hizmetinde çalışarak yerine getirilebileceği, bedelli askerliğin de muvazzaf askerlik kapsamında değerlendirilmesi nedeniyle davacının kıdem tazminatına hak kazandığı sonucuna varılmıştır.” açıklamasında bulundu.
Kaynak: Ekonomim
