ÖZDER ŞEYDA UYANIK
90’lı yıllarda memurlar ve uzun süreli çalışanların emeklilik tazminatları sayesinde ev, yazlık veya otomobil edinmeleri sıkça karşılaşılan bir durumdu. Ancak günümüzde bu tür kazanımlar neredeyse imkansız hale geldi.
Özellikle asgari ücretle çalışan bireylerin, 25 yıl süresince aynı işyerinde kazandıkları kıdem ve ihbar tazminatlarının alım gücünde zamanla ciddi bir düşüş gözlemleniyor.
1995’ten 2025’e: Emeklilik Tazminatının Seferbere Olması
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) web sitesinde bulunan “Kıdem İhbar ve Tazminatı” hesaplayıcısı, 1970 veya 2000 yıllarında işe başlayan bir kişinin, 25 yıl çalışarak ve 5 bin prim günüyle sonlanan meslek hayatından elde edeceği tazminatın asgari ücretle yıllar içinde 28 maaş seviyesinde kaldığını öne sürüyor. Fakat alım gücündeki değişim kayda değer bir düşüş sergiliyor.
Tazminat ile Edinilebilecek Gram Altın
1995 yılında emekli olan bir asgari ücretlinin, emeklilik tazminatıyla 414 gram altın alabileceği kaydedilirken, bu sayı 2005 yılında zirvede 624 gram olarak ulaşıyor. 2009 sonrası süreçte gerileme yaşayan altın miktarı, 2022 yılı itibarıyla 185 gram, 2025’te ise yaklaşık 230 gram seviyelerine düşüyor.
Böylelikle, emeklilik tazminatıyla elde edilebilecek gram altın oranında 30 yıl içinde yüzde 45’lik bir azalma yaşanmış durumda.
Emekli Tazminatıyla Konut Edinmek
Merkez Bankası’nın (TCMB) Konut Birim Fiyatları üzerine yaptığı hesaplamalar, emeklilik tazminatıyla geçmişte alınan konutların artık geride kaldığını gösteriyor.
TCMB’nin metrekare fiyatlarıyla yapılan değerlendirmeye göre, emeklilik tazminatıyla 2010 yılında yaklaşık 20 metrekarelik bir ev alınabilirken, bu sayı 2019’da 23 metrekare, 2022’de 11 metrekare, 2023’de 12 metrekare ve 2024 yılı için ise 15 metrekareye düşmüş durumda.
Kaynak: Ekonomim
