MERVE YİĞİTCAN
İsrail’in Filistin’e yönelik yürüttüğü saldırıların ardından Türkiye’nin uyguladığı ticaret yasağı, Türk şirketlerinin bölgedeki ticaret dengelerini etkilemeye başladı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, yılın ilk iki ayında Türkiye’nin Filistin’e gerçekleştirdiği ihracat, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 290,7 oranında artarak 107,4 milyon dolara ulaştı. Geçtiğimiz yıl, Türkiye’nin Filistin’e toplam ihracatı ise yüzde 521 lik bir artış ile 757,7 milyon dolara çıkmıştı. Başlangıçta kaydedilen bu yüksek rakamlar, 2025 yılı boyunca Filistin’e ihracatta yeni rekorların gelebileceğini gösteriyor. Ayrıca, Türkiye’nin Filistin’e yaptığı ihracat, Bosna Hersek, Finlandiya, Güney Kore, Makedonya, Güney Afrika ve Kuveyt’e olan ihracatından daha yüksek seviyede olduğu dikkat çekiyor.
Önce Çelik, Sonra Gıda
Filistin’e yapılan ihracatta sektör bazında yapılan değerlendirmelerde, yılın ilk iki ayında en fazla ihracatın yine çelik sektöründen gerçekleştirildiği gözlemleniyor. Çelik sektöründeki ihracatın bu süreçte yüzde 118.698 oranında artarak 28,7 milyon dolara ulaştığı görüldü. Gazze’ye yönelik saldırılardan önce, çelik sektörünün en büyük pazarı İsrail iken, 2022 yılı itibarıyla Türkiye’nin Filistin’e çelik ihracatı 1,8 milyon dolara kadar düşmüştü.
Ocak ve Şubat aylarında Filistin’e en yüksek ihracatı ikinci sırada yer alan sektör ise hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamullerinden gerçekleşti. Bu sektördeki ihracat, yüzde 92,5 artışla 26,7 milyon dolara yükseldi. Ardından, 13,2 milyon dolarlık ihracat ile kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü geldi. Bu sektörde de ocak-şubat döneminde ihracatın yüzde 8.273 oranında artış gösterdiği gözlemleniyor. İlk üç sektörden sonra ise mobilya, kağıt ve orman ürünleri; hazır giyim ve konfeksiyonu izlemekte.
Astronomik Oranlı Artışlar…
Filistin’e yapılan ihracattaki bu yüksek oranlı artışın, ülkenin gerçek talebinden mi yoksa trafik sapmasından mı kaynaklandığı belirsizliğini koruyor. Ancak tıpkı çelik sektöründe olduğu gibi bir çok sektörde ciddi artışlar olduğu kesin. Ocak-Şubat 2025 döneminde, çelikten sonra en yüksek artış oranı yüzde 23.696 ile çimento, cam, seramik ve toprak ürünlerinde gerçekleşti. Hazır giyim sektörü de ihracatını bu dönem içinde yüzde 15.147 oranında artırarak en yüksek üçüncü artış kaydeden sektör oldu. Ayrıca madencilik ürünleri, iklimlendirme sanayi ve tekstil ile hammaddeleri sektörleri de önemli artışlar göstermekte.
■ İlk 10’daydı, Şimdi İhracat Sıfırlandı
İsrail ile ticaretteki son duruma bakıldığında, Gazze’ye yönelik saldırıların uluslararası camiada büyük yankı bulduğu görülüyor. Türkiye, 9 Nisan 2024 tarihi itibarıyla İsrail’e ihracat yasağını hayata geçirmişti. Bu adımla birlikte, Türkiye’nin İsrail’e yaptığı ihracat geçen yıl yüzde 72,3 oranında azalarak 5,1 milyar dolardan 1,4 milyar dolara düşmüştü. Bu yılın ilk iki ayında ise İsrail’e yapılan ihracat tamamen sıfırlanmış durumda. İş dünyası, ateşkesin kalıcı olmasını ve bölgede barışın sağlanması durumunda ticaret yasağının kaldırılmasını bekliyor. Gazze’ye saldırılardan önce Türkiye’nin İsrail’e yıllık ihracatı 7 milyar dolar civarındaki bir seviyedeydi ve İsrail, son yıllarda Türkiye’nin en çok ihracat gerçekleştirdiği ilk 10 ülke arasında yer alıyordu.
Kaynak: Ekonomim