Küresel Piyasalarda Pozitif Seyir
Küresel borsa endeksleri, ABD ile Çin arasında ulaşılan geçici tarife anlaşması ve ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın yaptığı açıklamalar ile birlikte geçtiğimiz hafta olumlu bir seyir izledi. Piyasaların dikkatleri, önümüzdeki hafta dünya genelinde açıklanacak makroekonomik verilere odaklanmış durumda.
ABD’nin korumacı ticaret politikaları çerçevesinde uyguladığı gümrük tarifelerine ilişkin gelişmeler, piyasalarda belirleyici bir rol oynamaya devam ediyor. ABD ve Çin’in karşılıklı tarifeleri 90 gün süreyle indirmeyi planlaması, piyasalarda meydana gelen ekonomik gerginliği bir nebze olsun hafifletti; ancak mevcut tarifelerin uygulanma ihtimali ve gelecekte yaşanabilecek yeni krizlere dair belirsizlikler hala endişe kaynağı.
Tarifelerin ABD ekonomisine olan etkilerinin gözlemlenmeye başlanmasıyla birlikte Fed Başkanı Powell, para politikası stratejilerine ilişkin önemli mesajlar verdi. Powell, 2020 yılından bu yana ekonomik ortamda meydana gelen değişikliklerin, bankanın stratejisinde yeniden değerlendirmelere yol açacağını belirtti. Ayrıca, daha sık ve kalıcı arz şokları ile karşılaşma olasılığına dikkat çekerek, bankanın uzun vadeli politika faiz tahminlerinde de bir artış olduğunu ifade etti.
Bu gözden geçirme sürecinde son beş yılın deneyimleri ışığında tartışmalar yürütüldüğünü belirten Powell, önümüzdeki aylarda konsensüs bildirisindeki değişikliklerin değerlendirilmesi için çalışmalar yapılacağını aktardı.
Öte yandan, tarifelerin küresel ticaret üzerindeki olumsuz etkilerinin ve enflasyonist baskıların yeniden artacağına dair kaygılar sürerken, ABD’de açıklanan enflasyon verilerinin beklentilerin altında kalması bir nebze olsun bu gerginliği azaltmış gözüküyor. Analistler, açıklanan enflasyon rakamlarının tarifelerin etkilerini kısmen yansıttığını belirtirken, özellikle mayıs ayındaki verilerin gümrük vergilerinin fiyatlar üzerindeki etkilerini net bir şekilde ortaya koyacağını ifade ettiler.
Fed’in, yıllık enflasyondaki yavaşlamaya rağmen tarifelerin yol açabileceği fiyat baskılarını gözlemleyeceği öngörülürken, para piyasalarındaki fiyatlamalar, Fed’in faiz indirimine yönelik beklentilerin eylül ayına kaydığı yönünde bir tablo çiziyor. Bankanın yıl içerisinde toplam iki kez politika faizini indirmesi bekleniyor.
Trump’ın Orta Doğu Turu
Donald Trump, 13-16 Mayıs tarihleri arasında Orta Doğu’da gerçekleştirdiği ziyaretler çerçevesinde Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni ziyaret etti. Üç günlük gezisi sonucunda yaklaşık 3,2 trilyon dolar değerinde anlaşmalarla ülkesine döndü.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, ABD ile Çin arasında geçici olarak sağlanan tarife indirimlerinin önemli bir gerilimi azalttığını; ancak ticaret savaşının sona erdiği anlamına gelmediğini vurguladı.
Bu gelişmelerin etkisi altında, ABD tahvil piyasalarında düşüş gözlemlenirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 5 baz puan artışla haftayı yüzde 4,44 seviyesinden tamamladı.
Emtia fiyatları, yaşanan gelişmelere bağlı olarak karışık bir seyir izledi. ABD ve Çin arasındaki tarife anlaşmasının jeopolitik riskleri azaltma beklentisi, yatırımcıların kar realizasyonu eğilimiyle gerileyen altın fiyatlarını etkiledi ve sonuç olarak altının ons fiyatı, hafta içinde 11 Kasım’dan bu yana en büyük haftalık düşüşünü kaydederek 3,200 dolara geriledi. Gümüş ise yüzde 1,41’lik düşüşle 32,27 dolara indi.
New York Borsası ve Makroekonomik Veriler
New York borsası geçtiğimiz hafta pozitif bir seyirle dikkat çekti. S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzde 5,27, Nasdaq yüzde 6,81 ve Dow Jones yüzde 3,41 değer kazandı. Çip üreticisi Nvidia’nın Suudi Arabistanlı Humain şirketine yapay zeka çipleri göndereceğini duyurması, şirketin hisselerinde yüzde 16,7’lik bir artışa yol açtı.
ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), nisanda aylık bazda yüzde 0,2, yıllıkta ise yüzde 2,3 ile piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise aynı dönem içinde aylık bazda yüzde 0,5 azalmışken, yıllık bazda yüzde 2,4 artış gösterdi. Bu durum, piyasa genelinde olumlu bir hava yarattı.
Michigan Üniversitesi tarafından ölçülen tüketici güven endeksi ise mayıs ayında 50,8 seviyesine inerek beklentilerin altında kaldı. Önümüzdeki haftada, ABD’de çeşitli ekonomik veriler de takip edilecektir.
Avrupa Borsalarında Barış Umudu
Geçtiğimiz hafta Avrupa borsalarında alış ağırlıklı bir seyir göze çarparken, Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin İstanbul’da yürütülen barış müzakereleri gündemdeki yerini korudu. Birleşmiş Milletler, müzakerelerin olumlu bir şekilde ilerlemesini memnuniyetle karşıladı.
Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov, Türkiye’nin ev sahipliğinde yapılan müzakerelerin ardından üst düzey liderler arasında bir toplantı yapılmasının gerekliliğine dikkat çekti. Avrupa Birliği (AB) ise tarife politikalarıyla ilgili olarak ABD Ticaret Bakanlığı ile müzakereler yürütme kararı aldı.
Geçtiğimiz hafta açıklanan ekonomik verilere göre, Avro Bölgesi ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,3 büyüme kaydetti. Avrupa borsalarında önemli endekslerde de artış görüldü.
Asya Piyasalarındaki Gelişmeler
Asya borsalarında da olumlu bir seyir söz konusuyken, Japonya ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak yüzde 0,7 oranında bir daralma gösterdi. Bu verilerin ardından açıklamalarda bulunan Japonya Merkez Bankası (BoJ) Üyesi Toyoaki Nakamura, ABD tarifelerindeki belirsizlikler nedeniyle faiz artışlarına ara verilmesi gerektiği çağrısında bulundu.
Çin de Türkiye’nin ev sahipliğindeki barış müzakerelerine desteğini yineleyerek, tarafların kalıcı bir anlaşmaya ulaşması için çaba göstermesi gerektiğini vurguladı.
Haftalık bazda Asya borsalarında değer kazanımları gözlemlenirken, gelecek hafta takip edilecek veriler arasında Çin’de sanayi üretimi, Japonya’da dış ticaret dengesi ve enflasyon rakamları bulunuyor.
Yurt İçinde Enflasyon Raporu Beklentileri
Yurt içinde geçen hafta BIST 100 endeksi yüzde 2,96 artışla 9,668.36 puanla kapanırken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 22 Mayıs’ta enflasyon raporunu açıklamaya hazırlanıyor.
İstanbul’daki barış müzakereleri de yakından izleniyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, müzakereler ile ilgili önemli gelişmeleri AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile görüştü.
TCMB’nin açıkladığı ödemeler dengesi verilerine göre Mart ayında cari işlemler açığı 4 milyar 87 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dolar/TL ise haftayı 38,8580 seviyesinden tamamladı.
Gelecek hafta yurt içindeki veri takvimi ise, Salı günü tüketici güven endeksi, konut fiyat endeksi ile Perşembe günü enflasyon raporu gibi önemli verileri takip etmeyi içeriyor. Ayrıca, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla Pazartesi günü piyasalarda işlem yapılmayacaktır.
Kaynak: Ekonomim
