YENER KARADENİZ/İSTANBUL
İstanbul Sanayi Odası’nın hazırladığı “Hayvancılık Sektörüne Bakış; Hayvancılıkta Yaşanan Sorunlar ve Çözüme Dair Yeni Yaklaşımlar” adlı raporun bulguları bir toplantı ile kamuoyuna sunuldu. Toplantının açılışında İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, tarım ve hayvancılığın sadece ekonomik bir faaliyet değil, aynı zamanda sosyoekonomik istikrar, bölgesel kalkınma ve ulusal güvenliğin temel alanlarından biri olduğunu vurguladı. Bahçıvan, “Gıda güvenliği, yalnızca tarımsal üretim ile ilgili değil; dağıtım sistemleri, ekonomik erişim, toplumsal eşitsizliklerin giderilmesi ve sağlıklı beslenme koşullarının oluşturulmasıyla doğrudan bağlantılıdır. Bu çerçevede, çocuklarımız ve gençlerimizin sağlıklı gelişimi için hayvansal protein kaynaklarına erişim üzerinde özel bir durmamız gerekmektedir” dedi.
Tarım ve gıdada milliyetçilik arttı
Günümüzde kaynaklarını koruyamayan ve dışa bağımlı bir yapı içerisinde bulunan ülkelerin geleceğinin tehdit altında olduğunu belirten Bahçıvan, “Dünya genelinde ülkeler, tarım ve gıda alanında belirgin bir milliyetçi yaklaşım sergileyerek gıda egemenliğini enerji bağımsızlığı gibi bir güvenlik meselesi olarak değerlendirmektedir. Türkiye olarak bu küresel eğilimi doğru analiz etmemiz ve tarım ile hayvancılığı kritik bir öncelik olarak görmemiz oldukça önemlidir” şeklinde konuştu. Ülkemizin tarım ve hayvancılıkta büyük bir potansiyele sahip olduğunu, ancak bu potansiyelin stratejik bir bakış açısıyla değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizen Bahçıvan, “Son 13 yılda canlı hayvan ve et ithalatı için 10,6 milyar dolar döviz harcanmış, bu dönemde sektöre verilen desteklerin toplamı ise yalnızca 8,88 milyar dolarda kalmıştır. Bu durum, üretime dayalı değil, ithalata dayalı bir modelin sürdürülebilir olmadığını açıkça göstermektedir” ifadelerini kullandı.
Yem açığı yüzde 25’e ulaştı
Yem konusunda yaşanan sorunlara da dikkat çeken Bahçıvan, “Kaba yem açığımız şu an yüzde 25 seviyesine ulaştı. Meralarımız, mülkiyet sorunları ve düşük verimlilik nedeniyle etkin bir şekilde kullanılamamakta. Oysaki bu topraklar, kendi yemini üretip kendi hayvan varlığını besleyebilecek kapasiteye sahiptir. Ancak, özellikle Doğu Anadolu bölgelerinde hayvan varlığı azalmakta, aile işletmeleri kapanmakta ve kırsal yapılar çözülmektedir. Bugün artık hayvancılığın geleceği, küçük ölçekli ama örgütlü, yerel ancak verimli, geleneksel fakat teknolojik altyapıyla entegre bir modelle mümkün olabilir” dedi.
Küçükbaş artırmak zorunluluk
Türkiye’de kırmızı et tüketimi içerisinde büyükbaş hayvan etinin payı yüzde 39 iken, bu oranın gelişmiş ülkelerde yüzde 25 civarında olduğunu belirten Bahçıvan, “Bu durum ciddi bir uyarı niteliği taşımakta. Küçükbaş et tüketimini artırmak artık bir tercih değil, zorunluluk olarak kabul edilmelidir. Ayrıca, ülkede kanatlı et grubunda hindi tüketimi hâlâ potansiyelin çok altında kalmaktadır” değerlendirmesinde bulundu.
Raporda öne çıkan başlıklar
▶ Son 3-4 yılda anaç hayvan kesimindeki artış, ciddi riskler barındırmaktadır. 2021-2023 döneminde yıllık kesim sayısı 300 binin üzerine çıktı.
▶ Türkiye, dünya canlı sığır ithalatının her yıl yaklaşık yüzde 10’unu tek başına gerçekleştirmektedir. Son 10 yılda ithalat için harcanan döviz 7,41 milyar dolara ulaşırken, bu rakam hayvancılığa verilen desteklerle benzer seviyededir.
▶ Türkiye’de hayvancılık sektörü, yem, hayvan ve iş gücünde ithalata bağımlı bir yapı haline gelmiştir. Yem hammaddelerinde yüzde 50’ye varan ithalat oranı, sektörü dövize bağlı bir kırılganlığa sürüklemektedir.
▶ Şarküteri ürünlerinde büyükbaş ağırlığı sürerken, bu durum küçükbaş tüketimini artırma hedefi ile çelişmektedir. Küçükbaş etinin şarküteride daha fazla yer alması, ithalat baskısını azaltabilir ve taze et arzını artırabilir.
Kaynak: Ekonomim
