ŞEBNEM TURHAN
Borsa İstanbul’da, 2025 yılının ilk çeyreğine ait finansal veriler açıklandı. Birçok şirket ek süre talep ederken, toplamda 532 şirketin bilançoları netleşti. Bu yıl enflasyon muhasebesinin uygulandığı ilk çeyrekte, 532 şirketten 265’i zarar bildirdi. Bu durum, borsa üzerinde işlem gören şirketlerin %50,3’ünün zarar ile çeyreği kapattığını gösteriyor. En yüksek zarar ise 5.1 milyar lira ile Vestel Elektronik tarafından kaydedildi. Bankalar hariç tutulduğunda ise 521 şirketten 265’i zarar açıkladı ve oran %51’i aştı.
Sıkı koşullar ve yükselen rekabet
Borsa İstanbul’da enflasyon muhasebesinin geçerli olduğu şirketler son bir yılda finansal verilerinde istikrarsızlık yaşamış durumda. Yurtiçi ve yurtdışındaki gelişmelerin yanı sıra azalan talep, şirketlerin finansallarını olumsuz etkiledi. EKONOMİ dergisinin yaptığı analize göre, bu yılın ilk çeyreği bakımından borsanın yarısı zararla kapandı. Bilançosuna enflasyon muhasebesi uygulanmayan bankalar hariç 521 şirketin finansal durumu açıklanmış olup, açıklama sürecinde ek süre talep edenler oldu. Şirketlerin %50’si zarar ederken, enerji, petrokimya, beyaz eşya ve demir çelik alanlarında dikkat çeken zarar artışları gözlemlendi.
Uzmanlar, faiz indirimlerine rağmen süregelen sıkı para politikalarının iç taleple olan ilişkisini zayıflattığını, yurtdışı piyasalardaki artan rekabet ve azalan talep ile fiyatların düştüğünü vurguladı. TL’nin reel olarak değer kazanması ise özellikle ihracat yapan şirketler açısından düşük bilanço sonuçları meydana getirdi.
Geçen yıl ile karşılaştırma
Bu yılın ilk çeyreğinde zarar yazan 265 şirketin 100’ü, geçen yılın aynı döneminde kar elde etmişti. Yani zarar eden şirketlerin %37’si, geçen yıl yüksek karlar bildirmişti. İşlerin daha da kötüleşmesine neden olan şirketlerden 78’inin, geçen yılki zararlarını artırdığı da gözlemlendi. Ancak, zarara rağmen geçen yılın ilk çeyrek zararlarının altında kalan şirketler de mevcut; zarar eden 265 şirketten 58’i, geçen yılki zararlara göre daha düşük zarar açıkladı.
Zarardan kâra geçen şirketler
Geçen yıl kar elde eden ancak bu yıl zarar açıklayan şirketler arasında ön plana çıkanlar arasında İnvestco Holding yer alıyor. Şirket, geçen yıl ilk çeyrekte 2.88 milyar lira net kar elde ederken, bu yıl 3.46 milyar lira zarar bildirdi. Zorlu Enerji’nin durumu benzer; geçen yıl 3.5 milyar lira kar iken, bu yıl 3.33 milyar lira zarar etti. Petkim, 870.5 milyon liralık karını 2.58 milyar lira zarara dönüştürdü. Türk Hava Yolları ise geçen yıl 6.92 milyar lira kar açıklarken, bu yıl 1.85 milyar lira zarara geçti. Diğer dikkat çeken örnekler arasında Arçelik ve Koç Holding yer alıyor.
Zararını artıran şirketler
Zararını en fazla artıran şirketlerden biri Vestel Elektronik. Geçen yıl 215.98 milyon lira zarar ederken, bu yıl zararını 5.1 milyar liraya çıkardı. Alarko, geçen yılki 1.27 milyar liralık zararını 2.32 milyar liraya yükseltirken, Mogan Enerji, geçen yılki 2.28 milyar lira zararıyla aynı kalmayı başardı. Kardemir de 831.9 milyon lira olan zararını 1.48 milyar liraya çıkardı.
Zararını azaltan şirketler
Geçen yıl zararla kapatan ancak bu yıl zararını azaltmayı başaran şirketler arasında en dikkat çeken Sabancı Holding oldu. Şirket, geçen yıl 5.4 milyar lira zarardan bu yıl 2.93 milyar liraya geriledi. Pegasus, geçen yıl 3.5 milyar liralık zararı 2.6 milyar liraya indirdi. Enerjisa, 2.75 milyar lira zarardan 741 milyon lira zarara düştü. İzmir Demir Çelik de geçen yılki 1 milyar liralık zararını 611.1 milyon lira seviyesine çekti.
■ 48 şirket zarardan kâra döndü
Bilanço açıklayan bankalar hariç, 522 şirketin 257’si bu yıl ilk çeyreğini kar ile kapattı. En yüksek kar rakamı 8.81 milyar lira ile Tera Menkul Kıymetler tarafından elde edildi. Onu 8.35 milyar lira ile Reysaş GYO, 6.5 milyar lira ile Ford Oto ve 5.13 milyar lira ile Türk Telekom izledi. Ancak Ford Oto, geçen yılki 8.97 milyar liralık net karının altında bir performans gösterdi. Geçen yıl 596.3 bin lira kar eden 1000 Yatırımlar Holding’in bu yılki net karı 5 milyon liranın üzerine çıktı. Bu yıl ilk çeyreğinde kar elde eden ancak geçen yıla göre büyük düşüş yaşayan şirketler arasında SASA bulunuyor. Şirket, geçen yıl 10.7 milyar lira net kar elde ederken, bu yıl yalnızca 1.42 milyar lira net kar açıklayabildi. Ereğli Demir Çelik de 5.6 milyar lira karından 426.4 milyon liraya geriledi. Enka İnşaat, geçen yıl 4.7 milyar lira kar ederken, bu yıl 3.86 milyar lira net kar bildirdi. İsdemir de 4.3 milyar lira net karından 1 milyar liraya indi. Son olarak, Emlak Konut GYO, geçen yıl 81.6 milyon lira kar elde ederken bu yıl ilk çeyrekte bunu 3.25 milyar lira seviyesine taşıdı. Geçen yıl zararla kapatan 48 şirket, bu yıl net kar elde etti.
Kaynak: Ekonomim
