Kaynak, Getty Images
Güncelleme: 25 dakika önce
İsrail, 13 Haziran’da İran’ın nükleer tesislerine ve füze üslerine gerçekleştirdiği saldırılar sonrasında artan gerilim, İran’ın balistik füzeler fırlatmasıyla sürmekte ve iki ülke arasında karşılıklı saldırılar devam ediyor.
İran tarafından fırlatılan füzelerin bir kısmı, İsrail’in Demir Kubbe hava savunma sistemi tarafından etkisiz hale getirildi. Fakat bazı füzeler Tel Aviv, Kudüs ve Bat Yam bölgelerini hedef aldı.
İsrail yetkilileri, bu saldırılar sonucunda en az 10 kişinin yaşamını yitirdiğini bildirdi.
Öte yandan, İran geçtiğimiz yıl da İsrail’e iki kez füze saldırısı gerçekleştirmişti. Bu saldırıların çoğu, İsrail ve ABD hava kuvvetleri tarafından engellenmişti.
Demir Kubbe nedir?
Demir Kubbe, İsrail tarafından geliştirilen ve 10 yılı aşkın bir süredir kullanılan hava savunma sisteminin adıdır. Bu sistem, İsrailli savunma şirketi Rafael ile devlet destekli Hava ve Uzay Sanayileri kurumunun iş birliği ile hayata geçirilmiştir. Üretim aşaması, İsrail’in kuzeyindeki bir tesiste gerçekleştirilmektedir.
İlk aşamada üretimin tamamının yerli kaynaklarla yapılması planlanmışken, seri üretime geçilmesiyle ABD’den alınan maddi destek karşılığında sistemin bileşenlerinin yarısı ABD’de üretilmeye başlanmıştır.
ABD’nin, İsrail’in füze savunma sistemlerine yıllık 500 milyon dolar destek vermesi öngörülmektedir. İsrail, 2006’daki Hizbullah ile yaşanan çatışmalarda ortaya çıkan ihtiyaç doğrultusunda Demir Kubbe’yi 2011 yılında kullanımına aldı. Bu sistem, İsrail’in çeşitli menzil aralıklarındaki füze saldırılarına karşı geliştirdiği üç hava savunma sisteminden ilkidir.
Demir Kubbe, roketler, füzeler ve havan toplarınca düzenlenen kısa menzilli saldırılara karşı koruma sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Rafael, sistemin etkinliğini muharebe ortamında kanıtlanmış, çok amaçlı bir sistem olarak tanımlamaktadır.
İsrail’in diğer hava savunma sistemleri arasında, uçak ve insansız hava araçlarına karşı koruma sağlayan Davut’un Sapanı ile uzun menzilli tehditlere karşı kullanılan Ok 2 ve Ok 3 sistemleri yer almaktadır.
Kaynak, Reuters
Sistem nasıl çalışıyor?
Demir Kubbe, hem gündüz hem de gece, her türlü hava koşulunda işlevsel olacak şekilde tasarlanmıştır. Sistemde yer alan radar sistemi, gelen roket tehditlerini tespit etmektedir. Eğer bir roketin yerleşim alanlarına ya da kritik altyapılara yöneldiği saptanırsa, durumu etkisiz hale getirme amacıyla bir füze fırlatılır.
Füzeler, mobil veya sabit ünitelerden ateşlenebilir. Böylece gelen roketler havada imha edilir. Rafael, sistemin başarı oranının yüzde 90 olduğunu belirtmektedir. Ancak geçmiş çatışmalarda, Hamas’ın “ev yapımı” olduğu bilinen daha ucuz roketlerin bu pahalı savunma sistemini aşarak can ve mal kaybına yol açtığı gözlemlenmiştir.
Demir Kubbe sistemi için kullanılan savunma füzeleri 20,000 ile 100,000 dolar arasında bir maliyetle üretilmektedir.
Demir Kubbe, İsrail için ne kadar önemli?
Demir Kubbe, İsrail’in roket ve füze saldırılarına karşı can kaybını önlemedeki çabalarında kritik bir rol üstlenmektedir. Çatışmaların şiddetlendiği bu bölgelerde, özellikle İsrail’in güneyi ve kuzeyi için günlük yaşamın sürdürülmesi ve güvenliğin sağlanması yönünden büyük önem taşımaktadır.
Bu sistemi savunan görüşler, Demir Kubbe’nin İsrail’in tehdit algısını azalttığını ve özellikle 2010’larda artan gerilim dönemlerinde kara harekatına gerek kalmadığını vurgulamaktadır. Ancak bazı eleştirmenler, İsrail’in Gazze ve Lübnan’dan gelen tehditlere fazla güvendiklerini ve diğer güvenlik önlemlerine yeterli kaynak ayırmadığını düşünmektedirler.
Bu bağlamda, roket saldırıları sırasında erken uyarı sisteminin etkinliği ve yeterli sayıda sığınak yapılmamış olması gibi hususlar dikkat çekmektedir.
Kaynak: BBC Türkçe
