Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), bir kadının başvurusu üzerine, Karadeniz Teknik Üniversitesinin (KTÜ) büro personeli alımında “erkek olma” koşulunu araması nedeniyle ilanı iptal etmesi yönünde tavsiyede bulundu.
KTÜ İlanında Cinsiyet Ayrımı
KTÜ Rektörlüğü, 30 Aralık 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayınladığı ilanda, çeşitli kadrolar için personel alımı yapacağını duyurdu. Ancak büro personeli pozisyonu için “erkek” olma şartı koşulması, bir kadın tarafından KDK’ye iletildi. Diğer pozisyonlarda cinsiyet ayrımı yapılmadığı halde, bu alımda getirilen erkek şartının kadın adayların başvurularını engellediği vurgulandı. Kadın, ilanın iptal edilerek, ilgili pozisyonun cinsiyet ayrımı olmadan tekrar açılmasını talep etti.
Rektörlükten Savunma
Rektörlük tarafından başvuru ile ilgili istenen yazılı görüşte, seçilecek büro personelinin mal ve malzeme alımı ile ilgili piyasa araştırması, satın alma ve kabul işlemleri gibi görevleri yürüteceği belirtildi. Ayrıca, geçmişte işe alınan kadın personelin “argo tabirler” ve “hoş olmayan davranışlarla” karşılaştıklarını, bu nedenle başka bir görev teklifi istediklerini ifade ettikleri kaydedildi. Bu durumun, kadınların görevin zorluğuyla baş edemeyeceği yönündeki değerlendirmeleri beraberinde getirdiği aktarıldı.
Eşitlik İlkelerine Aykırılık
KDK, yapılan başvuruda “kanun önünde eşitlik ilkesi” ve “kamu hizmetine girme hakkının” ihlal edildiği sonucuna vardı. Kurum, ilanın iptal edilmesi ve gelecekteki alımlarda, görev için gerekli niteliklere uygun, objektif ve genel koşulların belirlenerek ilana çıkılması konusunda tavsiyelerde bulundu.
Cinsiyet Şartının İstisnai Olması
KARARDA, kamu görevine alımlarda belirlenen şartların görevle bağlantılı olmasının mümkünü olduğu, ancak eşitliği ihlal eden uygulamalardan kaçınılması gerektiği ifade edildi. Kamu hizmetine giriş için tanımlanan koşulların yalnızca görevin gerektirdiği niteliklerle uyumlu olması halinde kabul edilebileceği vurgulandı. Aksi takdirde bu durumun Anayasa’ya aykırı olacağı belirtildi.
Kararda, ilgili görevlerin yerine getirilmesinde cinsiyetin önemsiz olduğu, yani cinsiyet ile görev arasında geçerli bir bağ yoksa, işe alımda belirlenen cinsiyet şartının eşitlik ilkesiyle çelişeceği ifade edildi. Bu bağlamda, cinsiyet şartının yalnızca istisnai durumlarda, örneğin hapishanelerde kadın ve erkek gardiyan ayrımı gibi, geçerlilik kazanabileceği kaydedildi.
Kamu Hizmetine Girme Hakkının İhlali
KDK’nın kararında, kamuda çalışma hakkının subjektif değerlendirmelerle değil, objektif ve genel kurallarla belirlenmesi gerektiği dile getirildi. Değerlendirmelerde, cinsiyet ve benzeri kriterlerle yapılan ayrımcı uygulamaların, Anayasa’nın öngördüğü eşitlik ilkesini ve kamu hizmetine girme hakkını ihlal edeceği sonucuna varıldı.
Kaynak: Ekonomim
