Küba’da Otostop Kültürü: Yabancı Araçlara Bininmenin Zorunluluğu
Küçük yaşlardan itibaren yabancıların arabasına binmeme yönünde eğitilmiş olan birçok insan için, bu durum Atlas Okyanusu’nun diğer tarafında bambaşka bir anlam taşıyor. Karayipler’in en büyük adası Küba’da, yabancı araçlara binmek binlerce yerel vatandaş için hayati bir çözüm haline geliyor.
1990’lı yılların sonlarında, Küba yönetimi toplu taşıma sisteminin çöküşle karşı karşıya kaldığı bir dönemde özel bir yasa çıkardı. Devlet araçları, aynı yönü takip ederek seyahat eden otostop çeken yayaları durdurmak ve almak zorundadır. Ayrıca, çok sayıda özel şoför de bu sisteme katkıda bulunuyor.
Otostopçuların bu yaygın hareketi, “ir con la botella” yani “şişeden içmek” ifadesi ile anılacak kadar gündelik yaşamın bir parçası haline geldi.
Organize Noktalar ve Gayrı Resmi Kurallar
Uygulama, diğer toplu taşıma araçlarındaki sistem gibi düzenli bir yapıya sahip. “Punto amarillo” (sarı noktalar) olarak bilinen yerlerde, sarı üniformalı memurlar yolculara gitmek istedikleri yönü sorarak, yaklaşık 0,04 sentlik bir ücret karşılığında onları aynı yere giden araçlarla bir araya getiriyor.
Ancak, otostop çekmek her zaman sorunsuz olmuyor. Mahalle sakinleri, otostop yapmanın yaygın olduğunu kabul etmekle birlikte, hangi noktaların uygun olduğunu, ne kadar ücret ödenmesi gerektiğini ve ne zaman araçlardan uzak durulması gerektiğine dair gayrı resmi kurallara dikkat edilmesi gerektiğini belirtiyor. Bazı şoförler, resmi olmayan duraklarda durarak daha fazla ücret talep ederken, kurnaz kişiler ise yolcuları soymak için fırsat kolluyor.
Sovyetler Birliği’nin Çekilmesi ve Ekonomik Kriz
Küba’daki otostop uygulamasının kökenleri, Sovyetler Birliği’nin 1991’de adadan çekilmesiyle başlayan ekonomik krizle doğrudan ilişkilidir. Ülkenin enerji ihtiyacının %75’ini karşılayan Sovyet petrolüne bağımlı olan Küba, komünist bloğun dağılmasının ardından ABD ambargosunun etkisiyle zor günler geçirdi ve bu döneme “Barış Zamanında Özel Dönem” adı verildi.
Bu zor dönemde, akaryakıt sıkıntısı nedeniyle toplu taşıma hizmetleri büyük ölçüde yok oldu. Özel araca sahip olan vatandaş sayısı oldukça azdı ve ulaşım araçlarının çoğu devlet kontrolündeydi. Bu nedenle, otostop çekmek halk için hayatta kalma yöntemlerinden biri haline geldi.
Kaynak: Halk TV
