EVRİM KÜÇÜK
Küresel çelik pazarında ticari korumacılık yeniden gündeme gelirken, ülkeler dampingli ve sübvansiyonlu ithalata karşı daha sert tedbirler almaya başladı. ABD, Çin, Brezilya ve İngiltere gibi büyük ekonomik güçler, yerli sanayicilerini korumak adına çelik ithalatı üzerinde ticaret engellerini artırıyor. Ukrayna ve Kanada da benzer önlemleri hayata geçirmeyi planlıyor.
■ ABD Ticaret Bakanlığı, Cezayir, Bulgaristan, Mısır ve Vietnam’dan gelen inşaat demiri ithalatı üzerinde anti-damping ve sübvansiyon soruşturması başlattığını açıkladı. ABD’li üreticiler, bu ülkelerden gelen ürünlerin piyasa fiyatlarının oldukça altında satıldığını belirtiyor. İlk değerlendirmelere göre, damping marjları Cezayir için yüzde 127, Mısır için yüzde 128 ve Vietnam için yüzde 117 seviyelerine ulaşıyor.
Çin’den beş yıllık vergi uzatımı
■ ÇİN, Avrupa Birliği, İngiltere, Güney Kore ve Endonezya’dan gelen paslanmaz çelik ithalatına yönelik anti-damping vergilerini beş yıl daha uzatma kararı aldı.
■ BREZİLYA, Çin, Hindistan ve Endonezya’dan gelen sıcak haddelenmiş çelik ithalatının ulusal üreticilere zarar verdiğini öne sürerek kapsamlı bir soruşturma başlattı. Çin’in rekabetçi fiyatlandırma politikası, Güney Amerika’daki üreticiler arasında uzun süredir kaygı yaratıyor.
İngiltere ve Kanada da sıkılaştırıyor
■ İNGİLTERE hükümeti, korumacı adımlar atmayı tercih ediyor. Ticaret Bakanlığı, Vietnam, Güney Kore ve Cezayir’den gelen çelik ürünleri için ithalat kotalarını ciddi şekilde kısıtlamayı planlıyor. Yeni düzenlemeye göre Vietnam’dan gelen ürünlerde kota yüzde 20’ye, Güney Kore ve Cezayir için ise yüzde 15’e indirilecek. Kotaların aşılması durumunda ek olarak yüzde 25 vergi uygulanması öngörülüyor.
■ KANADA, 19 Haziran’dan itibaren üçüncü ülke menşeli çelik ve alüminyum ithalatına yönelik yeni tarifeler getirdi. Özellikle ABD dışındaki ülkelerden gelen çelik ithalatında kotanın aşılması halinde vergi uygulanacak.
■ UKRAYNA, çelik ithalatında önemli sıkıntılar yaşıyor. Türkiye’den gelen haddelenmiş çelik ürünleri, 2024 itibarıyla Ukrayna pazarında yüzde 51’in üzerinde bir paya sahip. Bazı ürün gruplarında bu oran yüzde 80-90’a kadar çıkıyor. Türk çeliğinin ucuz Rus hammaddesiyle üretilmesi, yerli sanayiciler için ek baskı oluşturuyor. Uzmanlar, Ukrayna’nın Avrupa Birliği’nin benzeri anti-damping mekanizmalarını uygulamaya geçirmesi ve ithalatın kökeninin daha sıkı şekilde denetlenmesi gerektiğini vurguluyor.
■ MALEZYA, bu ay geçici anti-damping vergileri uygulamaya koydu. Galvanizli demir/çelik bobin ve saclarına, Çin, Güney Kore ve Vietnam kökenli ürünlerde yüzde 3,86 ila yüzde 57,9 arasında vergi getirildi. Soruşturma Şubat’ta başlamıştı ve nihai karar Kasım ayına kadar beklenecek.
■ TAYVAN, haziran ayının son haftasında Çin menşeli sıcak haddelenmiş çelik ve bira için dört aylık geçici anti-damping vergisi uygulama kararı aldı. Bu vergi oranı yüzde 20,15’e kadar yükselebiliyor.
■ HİNDİSTAN, çeliğe yönelik korunma vergisini yüzde 12’den yüzde 24’e çıkarma planını gözden geçiriyor. Ayrıca, çelik hammaddesi olan düşük kül içeren met kok için soruşturma başlatılmış ve Temmuz-Aralık dönemi için kota uygulanmaya başlanmıştır.
Küresel HRC piyasasında negatif eğilim
Haziran 2025’te sıcak haddelenmiş rulo (HRC) piyasasında dengesizlik gözlemlendi. Avrupa ve Çin’de fiyatlar düşerken, ABD’deki Trump dönemine ait tarifelerin fiyatlara destek sağladığı belirtildi.
■ Avrupa’da HRC fiyatları Haziran ayında düşüş gösterdi. Özellikle Batı Avrupa’daki fiyat teklifleri yüzde 10,2 azalarak 575 euro/ton fabrika çıkışına, Güney Avrupa’daki ithalat fiyatları ise 475 euro/ton CIF seviyesine geriledi. İtalya’da ise ithalat fiyatları 545 euro/ton fabrika çıkışına düştü. Yerli üreticiler satış hacimlerini korumak için fiyatları 570 euro/tonun altına çekti.
■ ABD’de sıcak haddelenmiş rulo fiyatları Haziran ayında yükseldi. Ayın son haftasında Kuzey Amerika’daki ürünlerin fiyatları, Mayıs sonuna göre yüzde 1,1 artışla 986,6 dolar/ton fabrika teslimine ulaştı. ABD’deki yerel fiyat artışlarının temel sebebi, Donald Trump yönetiminin çelik ithalat vergilerini artırması oldu.
■ Çin’de sıcak haddelenmiş rulo fiyatları, Haziran ayında yüzde 1,6 düşüşle 475,5 dolar/ton FOB seviyesine geriledi. Bu düşüşün arkasında ise zayıf makroekonomik göstergeler yer alıyor. Özellikle Mayıs ayına ait PMI endeksi, orta ölçekli işletmeler arasında üretim faaliyetlerinde daha fazla daralmaya işaret etti. İhracat pazarındaki rekabet de fiyatları olumsuz etkiledi.
Kaynak: Ekonomim
