ŞEBNEM TURHAN
Tüketici enflasyonu mayıs ayında, ekonomistlerin beklediği yüzde 2 seviyesinin oldukça altında, yüzde 1,53 olarak gerçekleşti. Taze sebze ve meyvedeki aylık fiyat düşüşleri, enflasyondaki bu beklenmeyen duruma zemin hazırladı. Bu veri, BİST100 endeksinin haftanın ilk işlem günü 9000 puanın altında kalmasına sebep olurken; borsa yatırımcılarına erken bir bayram sevinci yaşattı.
Bankacılık endeksi, veri sonrası yüzde 5,77; BİST100 endeksi ise yüzde 2,94 oranında artış gösterdi. Uzmanlar, Temmuz ayındaki Para Politikası Kurulu toplantısında beklenen ilk politika faizi indirimine yönelik sinyallerin, düşük enflasyon verisiyle Haziran ayında gerçekleşebileceğini öngörüyor. Ayrıca, yıllık tüketici enflasyonu, yüzde 35,41 ile Aralık 2021’den beri en düşük seviyesini gördü.
Çekirdek Enflasyonda Yükseliş
Türkiye İstatistik Kurumu, Mayıs ayı enflasyon verilerini açıkladı. Piyasanın beklentisi, yüzde 2’lik bir aylık artış iken enflasyon yüzde 1,53 seviyesinde kalırken, çekirdek enflasyon verilerinde daha belirgin artışlar kaydedildi. TÜİK’in verilerine göre, işlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki ve tütün gibi unsurlar hariç yapılan B çekirdek enflasyon hesaplaması ise, Mayıs’ta yüzde 2,25 artarak, yıllık bazda yüzde 36,81’den yüzde 34,81’e geriledi. Enerji, gıda ve içecek ile altın hariç hesaplanan C çekirdek enflasyonu ise, Mayıs ayında yüzde 2,43’lük bir artış gösterdi ve yıllık C çekirdek enflasyonu da yüzde 37,21’den yüzde 35,37 seviyesine indi.
Mayıs ayındaki enflasyonun olumlu gelmesinde, gıda ve içecek ana grubunda yüzde 0,71’lik bir fiyat düşüşü olmakla birlikte, bunun da işlenmemiş gıdalardan meydana gelmesi etkili oldu. Gıda ve içecek grubundaki bu düşüş, manşet enflasyonu 0,18 puan azaltmış durumda. Taze meyve ve sebzelerde aylık fiyat düşüşü yüzde 4,67 olurken işlenmemiş gıda da yüzde 3,01 oranında geriledi. Haziran ayında da meyve ve sebzede benzer olumlu gelişmelerin sürmesi bekleniyor.
Su Fiyatları %7,14 Arttı
Giyim ve ayakkabı grubundaki aylık fiyat artışı yüzde 6,97 olarak kaydedildi ve bu durum manşet enflasyonu 0,41 puan yükseltti. Konut grubundaki yüzde 2,99’luk artış ise 0,48 puanlık etki yarattı. Kira enflasyonu yüzde 3,10 olarak belirlenirken, yıllık oran yüzde 84,94 seviyesine geriledi. Su fiyatları konut grubu kapsamında, kira artışları ile birlikte etkili oldu ve Mayıs ayında yüzde 7,14 oranında zamlandı.
Ev eşyası grubunda ise aylık fiyat artışı yüzde 1,21; sağlık hizmetlerinde ise yüzde 0,47 olarak kaydedildi. Ancak haberleşme grubunda yüzde 0,71’lik bir düşüş yaşandı. Ulaştırma kanalında otomobil fiyatlarındaki artışlar ön plana çıktı. Ulaşım grubundaki aylık artış oranı yüzde 2,66 olurken, manşet enflasyonu 0,40 puan artırdı. Benzinli araçlarda yüzde 4,88, dizel otomobillerde de yüzde 4,81’lik zam gerçekleştirildi. Bu artışlarda döviz kurundaki yükseliş etkili oldu. Eğlence ve kültür grubunda yüzde 1,94, eğitimde yüzde 1,19; lokanta ve otellerde ise yüzde 1,83 oranında artış görüldü.
Enflasyonun Farkı 13.59 Puan
Mal enflasyonu yüzde 1,43, hizmet enflasyonu ise yüzde 1,74 oranında arttı. Mayıs ayı, yılın en düşük aylık enflasyon artışı olarak kayıtlara geçti ve hem mal hem de hizmet enflasyonunda yavaşlama gözlemlendi. Mayıs ayında yüzde 46 olan politika faizi ile manşet tüketici enflasyonu arasında 10,59 puanlık bir fark bulunurken, yüzde 49 olan üst bant ile bu fark 13,59 puana yükseldi. Uzmanlar, pozitif gelen enflasyon verileri sonrasında, Temmuz ayındaki beklenen ilk faiz indiriminin 19 Haziran’da gerçekleştirilecek toplantılara bağlı olarak olabileceği kanaatinde. 2025 sonu tahminleri ise, politika faizinin yüzde 35, enflasyonun ise yüzde 30 seviyelerinde olacağını öngörmektedir. Pozitif veri ile birlikte bankacılık endeksinde yaşanan yükseliş yüzde 5,5’i aşarken, BİST100 endeksindeki artış ise yüzde 2,5’i geçti.
Kaynak: Ekonomim
