İstanbul’un sembolik yapılarından biri olan ve uzun süre atıl kalan Büyükada’daki Rum Yetimhanesi’nin geleceği ile ilgili önemli bir gelişme yaşandı. Fener Rum Patrikhanesi, bu tarihi yapının yeniden değerlendirilmesi için aldıkları yeni kararı kamuoyuna açıkladı.
Ekolojik Otel Projesi
Patrikhane bünyesindeki en yetkili karar organı Sen Sinod Meclisi, 3 Haziran 2025 tarihinde gerçekleştirdiği toplantıda, yıllardır kullanılmayan yetimhanenin ekolojik kriterlere uygun şekilde restore edilip otel olarak hizmet vereceğine ilişkin oybirliği ile karar verdi.
Toplantıda söz alan toplum temsilcisi Laki Vingas, yapı için daha önce girişilen restorasyon ve finansman çabalarının sonuç vermediğine dikkat çekti. Bu açıklamanın ardından, Patrikhane tarafından sunulan raporlar detaylı bir şekilde değerlendirildi.
Mecliste yapılan değerlendirmede, binanın Prens Adaları’nın özgün mimari dokusuna ve sosyal yapısına zarar vermeden, kültürel mirası koruyacak bir turizm yapısına dönüştürülmesi gerektiği ifade edildi. Bu karar doğrultusunda, yapı otel olarak yeniden bölge turizmine kazandırılacak.
Sen Sinod Meclisi’nden yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Bahse konu karar, yıllar boyunca cemaatin ihtiyaçlarına hizmet etmiş Rum Yetimhanesi’nin mirasına saygı duyularak, ayrıca Prens Adaları’nın ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimine katkı sağlayacağı inancıyla alınmıştır.”
1903 Yılında Patrikhaneye Bağışlandı
Büyükada’daki Rum Yetimhanesi, 1898 yılında Panagia Prinkipios Tepesi’nde inşa edilmiştir. Aslen otel olarak kullanılacak şekilde Fransız bir mimar tarafından tasarlanan bu yapı, dönemin Osmanlı yönetimi tarafından gerekli ruhsat verilmediği için açılamamıştır. Kısa bir süre sonra, Rum kökenli zengin bir hayırsever olan Eleni Zarifi tarafından satın alınmış ve 1903 yılında Fener Rum Patrikhanesi’ne bağışlanmıştır.
Patrikhane, yapıyı İstanbul’daki kimsesiz Rum çocukları için bir yetimhane olarak kullanmaya başlamıştır. Yaklaşık 60 yıl bu işlevini sürdüren Rum Yetimhanesi, dönemin en büyük ahşap yapılarından biri olmasının yanı sıra, Avrupa’daki en büyük ve dünyadaki ikinci büyük ahşap bina olarak tanınmaktadır.
1997 Yılındaki Yangında Hasar Gördü
Yetimhane, 1964 yılında siyasi nedenlerden dolayı kapandı. Bu tarihten sonra uzun yıllar kaderine terk edilen yapı, zamanla ciddi tahribatlar yaşadı. 1997 yılında çıkan bir yangın nedeniyle hasar gören bina, hem fiziksel çöküş hem de mülkiyet tartışmaları sonucunda uzun süre restorasyona alınamadı. 2010’lu yıllarda Patrikhane ile Türk devleti arasında başlatılan hukuki süreçler sonucunda mülkiyet hakkı tekrar Patrikhane’ye iade edilmiştir.
Günümüzde UNESCO tarafından dikkatle izlenen kültürel miras yapılarından biri olarak tanımlanan Rum Yetimhanesi, hem mimari hem de tarihi değeri ile İstanbul’un en kıymetli yapılarından biri olarak ön plana çıkmaktadır.
Kaynak: Ekonomim
