Rusya-Suriye İlişkilerinde Yeni Dönem Başlıyor!

Suriye’de Rusya’nın Üst Düzey Teması

16 Aralık 2024 tarihinde, Beşar Esad yönetiminin devrilmesinin ardından Rusya, Şam ile ilk üst düzey görüşmelerini başlattı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, 28 Ocak’ta başlayan ziyarette heyetin Suriye’nin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine destek verdiğini açıkladı.

Heyete liderlik eden Mihail Bogdanov, Vladimir Putin’in Orta Doğu ve Afrika Özel Temsilcisi olarak görev yapıyor. Heyette ayrıca Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Alexander Lavrentyev’in de bulunması dikkat çekti.

Suriye’den ziyarete dair resmi bir açıklama yapılmamakla birlikte, Suriye medyası heyetin ülkenin fiili lideri Ahmed eş Şara ile bir araya geleceğini bildirdi.

Moskova, Esad yönetiminin önemli destekçilerinden biri olup, iç savaşa 2015 yılında rejimi desteklemek amacıyla müdahalede bulunmuştu.

Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ziyaretin Rusya-Suriye ilişkilerinde önemli bir dönüm noktasında gerçekleştiği ifade edildi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, bu geziyi “önemli” olarak değerlendirdi.

Peskov, gazetecilere, “Suriye makamlarıyla daimi bir diyaloğu inşa etmek ve bunu korumak gerekli” ifadelerini kullandı.

Rusya’nın, Akdeniz kıyısında bulunan Tartus’taki donanma üssü ve Hmeimim’deki hava üssü, Moskova’nın Sovyet toprakları dışında sahip olduğu tek askeri tesisler olarak biliniyor.

Bu üsler, Esad rejimi tarafında iç savaşa müdahale süresince yoğun olarak kullanıldı. Şimdi Moskova, bu üslerin geleceğini Suriye’nin yeni lider kadrosu ile güvence altına almaya çalışıyor.

Kaynak, Getty Images

Fotoğraf altı yazısı, Heyete aynı zamanda Rusya lideri Vladimir Putin’in Orta Doğu ve Afrika Özel Temsilcisi olan Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov başkanlık etti.

Suriye lideri Ahmed eş Şara, Aralık 2024’te El Arabiya kanalına verdiği röportajda, “Rusya ile Suriye arasında derin stratejik ilişkiler var” demişti. Şara, “Suriye’nin bütün silahları Rus orijinli ve birçok elektrik santralimiz Rus uzmanlarca işletiliyor. Bazılarının dilediği gibi Rusya’nın Suriye’yi terk etmesini istemiyoruz” ifadelerini kullanmıştı.

Rus heyetinin ziyareti, Suriye’nin yeni lider kadrosunun yoğun diplomatik trafiği içinde gerçekleşiyor. AB Dışişleri Bakanları, önemli sektörlerdeki ambargoların hafifletilmesi üzerinde uzlaştı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan da 24 Ocak’ta eş Şara ile bir araya geldi.

Almanya ve Fransa’nın Suriye Ziyareti

Almanya ve Fransa Dışişleri Bakanları, Aralık 2024’te Avrupa Birliği adına Suriye’ye giderek geçici yeni lider Ahmed eş Şara ile görüştü.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot ve Alman mevkidaşı Annalena Baerbock’un ziyareti, Batı ile yeni yönetim arasındaki ilk üst düzey iletişim oldu.

Daha önceki görüşmeler diplomat düzeyinde gerçekleştirilmişti.

Annalena Baerbock, Jean-Noel Barrot ve eş-Şara birlikte yürüyorlar

Baerbock ve Barrot, eş Şara ile başkanlık sarayında bir araya geldi. Görüşmenin ardından konuşan Alman Bakan, “Avrupa Suriye’yi destekleyecek, ancak İslamcı bir yönetimin sponsoru olmayacak” dedi.

Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock, Şam’a gitmeden önce, ziyaretin “Avrupa ile Suriye arasında yeni bir siyasi ilişkinin mümkün olduğunu” gösterdiğini belirtmişti. Almanya, iç savaş sonrası yüz binlerce Suriyeliye ev sahipliği yapıyor.

Fransa Dışişleri Bakanı Barrot, daha önce kapalı olan Fransa Büyükelçiliğine yaptığı ziyarette “egemen, istikrarlı ve barış içinde bir Suriye” umudunun olduğunu kaydetti.

ABD’nin Temasları

Amerikalı diplomatlar, 20 Aralık’ta Şam’da HTŞ temsilcileriyle bir araya geldi. Bu, Suriye yönetimi ile yapılan ilk temas olma özelliğini taşıyor.

HTŞ’nin Askeri Operasyonlar Birimi’nin Telegram hesabından yapılan açıklamada, Washington’un Suriye’yi istikrara kavuşturmada geçiş yönetimine destek sözü verdiği bildirildi.

Görüşmede, tüm Suriye vatandaşlarının haklarına saygı gösterilmesi taahhüdü ABD tarafından memnuniyetle karşılandı.

Ahmed eş-Şera, BM temsilcisi Geir Pedersen ve heyetler karşılıklı oturuyor

HTŞ’den yapılan açıklamada, ABD’li yetkililerin ülkede farklı isyancı grupların dağıtılması ve birleşik bir Suriye ordusu kurulması yönündeki çabalarını övdüğü belirtildi.

Eş-Şera, Suriye’nin ekonomik iyileşmesinin önündeki “büyük bir engel” olduğunu ifade ederek, ABD’li yetkililerden yaptırımların kaldırılmasını talep etti.

Yeni yönetimin, barışın sağlanması için bölge ülkeleriyle stratejik ortaklıklar kurmayı hedeflediği de kaydedildi. Görüşmenin ardından ABD, HTŞ lideri Eş-Şera’nın başına koyduğu 10 milyon dolarlık ödülü kaldırdı. Ancak HTŞ hala ABD’nin terör örgütleri listesinde bulunuyor.

Kaynak: BBC Türkçe