Suriye'de Şiddet ve Kaos: Hayat Kayıpları Artıyor

Kaynak, Reuters

Fotoğraf altı yazısı, Ölen yüzlerce kişi için cenazeler düzenlendi

Şiddet Olayları Devam Ediyor

Şam, Suriye’de, devrilen eski lider Beşar Esad’ın mülkleri olarak kabul edilen kıyı illerinde devam eden şiddet olayları, Pazar günü yapılan açıklamada geçiş dönemi lideri Ahmed Eş-Şera’nın birlik çağrısıyla zirveye ulaştı.

Bu esnada, yüzlerce kişinin Lazkiye ve Tartus’taki evlerini terk ettikleri bildirildi. Bölgeden gelen raporlar, toplu cinayetlerin yanı sıra yağmaların da yaşandığını ortaya koyuyor.

Banyas’taki El Kusur mahallesinde yaşayan Alevilerin ifadeleri, sokakların cesetlerle dolduğunu gösteriyor. Tanıklar, çeşitli yaş gruplarındaki erkeklerin vurulduğunu aktarıyor.

İnsanlar, pencerelerinden dışarı bakmaya bile korkarken, internet bağlantılarındaki aksaklıklar nedeniyle komşularının ölümlerini öğrenmeleri uzun sürdü.

Ayman Fares adındaki bir Suriyeli, yakın zamanda tutuklanmasının onu hayatta tuttuğunu belirtti. Ağustos 2023’te Esad’ın yönetimini eleştiren bir video paylaştıktan sonra hapse girmişti. Bombardıman neticesinde hapiste serbest kalmıştı.

Fares, El Kusur sokaklarına baskın düzenleyen savaşçıların onu tanımalarının onu ölümden kurtardığını ifade etti; ancak evinden yağmalandığını da ekledi.

paylama yaşanan bir araştan kaçan bir kamuflaj giyimli erkek.

Aileler Hedef Alındı

Fares, yabancıların aileleri evlerinde öldürdüğünü söyledi. “Yanımdaki bazı Suriyeliler resmi güvenliğinden değillerdi; cinayetleri gerçekleştirenler arasında sivil, yabancı özellikte bireyler de vardı,” dedi.

Ailelerin, evlerinde öldürüldüğü ve kadınların, çocukların kan içinde bulunduğu bilgisini paylaşan Fares, bazı ailelerin çatılara sığınmalarına rağmen kurtulamadığını açıkladı.

İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, kıyı kentlerinde 740’tan fazla sivilin yaşamını yitirdiğini açıkladı. Ayrıca, güvenlik güçlerinin 300 üyesinin de çatışmalarda öldüğü bildirildi. Ancak BBC bu ölü sayısını bağımsız olarak doğrulayamıyor.

Koruma Meseleleri

Fares, Suriye ordusunun Banyas’a gelmesiyle birlikte istikrarın sağlandığını ve diğer grupları şehirden uzaklaştırdıklarını, ailelerin güvenli bölgelere ulaşabilmesi için koridorlar oluşturduklarını ifade etti.

Toplumsal Dinamikler

Banyas’ta yaşayan Ali, Fares’in sözlerini doğruladı ve ailesiyle birlikte güvenlik güçlerinin yardımıyla evinden kaçtığını belirtti. “Mahalledeki çatışmalar ve çığlıklar bizi çok korkuttu” diye ekledi.

Ali, Sünni komşularının yardımıyla sığındıklarını, yıllardır Aleviler, Sünniler ve Hristiyanlar olarak birlikte yaşadıklarını ancak bu durumu daha önce hiç yaşamadıklarını söyledi.

Ali, ailelerin, cinayetleri işleyen grupların Banyas’tan çıkarılmasından önce bir okula sığındıklarını belirtti.

bir askeri cipte kamuflaj giyimli sekize yakın savaşçı

İsyan ve Mücadele

Son dönemde, Esad yanlılarının silah bırakmayı reddetmeleri sonucu başlayan şiddet olayları, kıyı kentleri Lazkiye ve Cebele’de güvenlik güçlerine pusu kurmaları sonrasında patlak verdi.

Esad’ın ordusundan ayrılan eski bir tuğgeneral olan Giyas Dalla, karşıt bir isyan başlattığını ve “Suriye’nin Kurtuluşu için Askeri Konsey” adlı bir yapı oluşturduğunu bildirdi. Bu duruma dair, Esad’a bağlı eski güvenlik gözetiminde bir direniş grubunun da kurulduğu haberleri var.

Fares, Alevi toplumu içinde Esad yanlılarına karşı geniş bir muhalefet olduğunu ve yaşananların sorumlusunun Dalla ve diğer Esad destekçileri olduğunu dile getirdi. “Şimdi, resmi güvenliğin galip gelerek katliamları gerçekleştirenlerin yargılanması gerekiyor” diye ekledi.

Ancak bazı kişiler, geçiş döneminin lideri Ahmed Eş-Şera’yı da eleştiriyor. Belirli bir strateji olmadan Suriye’nin güvenlik ve polis güçlerini dağıttığını ifade ediyorlar. Bu durum, birçok kamu çalışanının işsiz kalmasına yol açtı.

Suriye’nin önemli bir kısmının yoksulluk sınırında yaşadığı ve işsizlik oranının yüksek olduğu bir ortamda gerilimler artıyor. Geniş kitleler, sivil ölümlerine karşı çıkarken, farklı bakış açıları ortaya çıkıyor.

Cihat Çağrıları ve Mezhepsel Gerilim

Son günlerde Şam’da, kıyı kentlerindeki şiddete karşı gösteriler düzenlendi. Buna ek olarak, farklı bölgelerde “cihat” çağrıları da yapılmış durumda. Banyas’ta bazı sivillerin silahlı gruplara katıldığı bildiriliyor.

Suriye’de çoğunluğu Sünni olan halk, 13 yıl boyunca Esad rejiminin şiddetiyle karşılaştılar. Bu durum, Alevi azınlığa yönelik mezhepsel bir nefretin de artmasına yol açtı. İnsan hakları gruplarına göre, Alevi güvenlik güçleri, Sünni halkın öldürülmesi ve işkence edilmesinde yer aldı.

Şu an, öldürülen ordular ve güvenlik çalışanlarının çoğu Sünni topluluktandır ve bazıları misilleme talep ediyor. Ancak Suriye yönetimi, sakinlik çağrısında bulunuyor.

Eş-Şera, güvenlik sağlamakla yükümlü. Kendisini iktidara getiren bazı grupların kontrolünün dışında kalan radikal İslamcılar da mevcut. Suriye’nin güvenli ve demokratik bir geleceğe taşınabilmesi için, Eş-Şera’nın bu grupları kontrol altına alması ve tüm Suriyelilerin haklarını koruyan bir anayasa sunması talep ediliyor. Ancak bu, ciddi bir zorluk teşkil ediyor.

Kaynak: BBC Türkçe