DUYGU GÖKSU/İZMİR
Türkiye otomotiv sektörü, 2024 yılında 38 milyar dolarlık ihracat ve 28 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirerek dış ticaret fazlası elde eden alanlardan biri haline geldi. Ülkede 1’i yerli olmak üzere 12 marka ve 18 üretim tesisi ile yıllık 2 milyon araç üretim kapasitesine sahip. Bu kapasitenin yıllık ortalama 1.5 milyon aracı iç pazara ve ihracata sunmak için kullanıldığı ifade ediliyor.
Ege Otomotiv Derneği (EGOD) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Torun, otomotiv sektörünün son beş yılda, son yüzyıldan daha fazla dönüşüm geçirdiğini belirtti. Ancak Türkiye’nin bu hızlı değişime tam olarak ayak uyduramadığını ve sektördeki üretim rakamlarının güçlü görünmesine rağmen teknoloji yatırımları ve insan kaynağı gibi alanlarda kırılganlıkların devam ettiğini açıkladı. Torun, Türkiye otomotiv sektörünün 13’üncü sıradaki konumunu doğru planlama ile dünyada 3’üncü sıraya yükseltebileceğini, bunun için devletin destekleyici bir rol üstlenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Uzak Doğu’nun Üretim Merkezi Olabiliriz
Otomotiv endüstrisine rakiplerinden çok daha sonra geri kalan bir ülke olarak Türkiye’nin önemli mesafeler kat ettiğini belirten Torun, Türk insanının belirli hedeflere ihtiyaç duyduğunu vurguladı. Devletin, gençleri mesleki eğitime yönlendirerek, onları teknik eleman olarak yetiştirmesi gerektiğini ifade etti. Ülkenin, Uzak Doğu ülkeleri ile olan gümrük birliği avantajını kullanarak cazibe ve üretim merkezi olabileceğini belirten Torun, bu fırsatın değerlendirilmesi gerektiğini savundu. Otomotivde 13’üncü sırada olan Türkiye’nin, 3’üncü sıraya çıkması için engel olmadığını dile getirdi.
Sektörün Tüm Kolları Sıkıntıda
Otomotiv sektörünün ana üreticiler, yan sanayi, satış ve satış sonrası hizmetler gibi pek çok alanında zorluklar yaşandığını dile getiren Torun, genel olarak üretim ve satış rakamlarının iyi görünmesine rağmen döviz kurlarındaki dalgalanmaların ihracatçıyı olumsuz etkilediğini vurguladı. Bu yılın ilk beş ayı itibariyle 8.5 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleştiğini savunan Torun, geçtiğimiz yıl iç pazarda 1 milyon 250 bin aracın satıldığını dile getirdi.
İthal araçlara olan ilginin arttığını aktaran Torun, satılan araçların büyük bir kısmının ithal olduğunu belirtti. Ayrıca, Türkiye’nin yerli otomobil markası TOGG’un hedefinin 60 bin adet olduğunu ve bunun oldukça düşük olduğunu ifade etti. TOGG’un henüz ihracata başlamamış olmasının büyük bir kayıp olduğunu vurguladı ve yılsonuna doğru Azerbaycan ve Balkan ülkeleri için planlama yapıldığını kaydetti.
Mekaniği Bırakıp, Elektroniğe Yönelmeliyiz
Yedek parça ve satış sonrası hizmetlerde Türkiye’deki ticaret hacminin toplamda 8.5 milyar dolara ulaştığını aktaran Torun, bu rakamın geçen yıl 9.6 milyar dolar olduğunu, önceki yıllarda da 8.5 milyar dolarda kaldığını belirtti. 2025 yılı itibarıyla aynı seviyelerde kalmasını beklediklerini söyledi. Hafif ticari araç sektöründe Avrupa’da 1’inci sırada olduklarını, ancak artık 2’nci sıraya gerilediklerini ifade etti. Türkiye’de otomotivle ilgili 260’tan fazla Ar-Ge çalışmasının bulunduğunu, buna rağmen dönüşümü yakalayamadıklarını kaydetti. Mekaniği bırakıp elektroniğe yönelme gerekliliğine dikkat çekti.
Bazı Alt Sektörler Yok Olsa da Yeni İş Kolları Doğuyor
Elektrikli araçların geleceğin vazgeçilmezi olduğunu ve bununla birlikte birçok alt sektörün yok olduğunu vurgulayan Torun, yeni iş kollarının da ortaya çıktığını belirtti. Elektrikli araç tamirinin modern iş kolları arasında yer alacağını ifade etti. Türkiye’deki toplam trafikteki araçların yüzde 14.8’inin elektrikli ve hibrit olduğunu, bunun sadece elektrikli oranın ise yüzde 9 seviyesine ulaştığını kaydetti. Geçen yıl elektrikli araç satışları 106 bin adete ulaşırken, 2025 yılının ilk üç ayında 98 bin sadece elektrikli araç satıldı.
Egeli Yan Sanayici BYD’yi Bekliyor
BYD’nin yüzyıla damgasını vuracak bir şirket olduğunu vurgulayan Torun, Ege Bölgesi’ndeki üreticilerin bu firmadan beklentileri olduğunu söyledi. Ege Bölgesi’nin, İzmir ve Manisa’nın otomotiv yan sanayi parçaları üretimi konusunda Türkiye’de Bursa ve Konya’nın ardından üçüncü sırada yer aldığını belirtti. BYD’ye ciddi tedarik sağlayabileceklerini ifade eden Torun, orijinal ekipman olarak dünyaya ürün gönderen firmaların artırmaya devam edeceğini kaydetti.
Kaynak: Ekonomim
