Yeni Meslekler ve Yapay Zeka ile Gelecek Beklentisi

Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Başkanı Mustafa Necmi İlhan, iş yapma biçimlerinde ve mesleklerdeki değişimlerin yanı sıra yapay zekanın etkisiyle yeni iş alanlarının ortaya çıktığını belirtti.

İlhan, MYK’nın eğitim ve istihdam ilişkisini güçlendirerek Türkiye’nin insan kaynakları yönetiminde ve iş yaşamında yeni perspektifler geliştirdiğine vurgu yaptı. Ayrıca, iş gücü kalitesini artırmayı hedeflediklerini ve şimdiye kadar 27 sektörde 920 mesleğin standardını oluşturduklarını ifade etti.

Türkiye’nin ekonomik hedeflerine ulaşabilmesi ve mevcut iş gücünün istihdamda tutulabilmesi için yeni mesleklerin benimsenmesinin önemini vurgulayan İlhan, “İşimizin Geleceği: Dijital Çağda Türkiye’nin Yetenek Dönüşümü 2020 Raporu”na atıfta bulunarak, Türkiye’deki otomasyon seviyesinin yüzde 20-25 arasında olduğuna dikkat çekti.

“2030’a kadar 3,1 milyon yeni iş olanağı bekliyoruz”

Mustafa Necmi İlhan, yapay zeka ve dijital teknolojilerin bazı iş kayıplarına neden olabileceğini, bununla birlikte üretkenlik artışı ve hizmet ekonomisinin genişlemesi ile 2030 yılına kadar yaklaşık 3 milyon 100 bin yeni iş olanakları yaratılmasını beklediklerini söyledi.

İlhan, iş gücünün sosyal ve ileri teknolojik beceriler edinmesi gerekeceğini vurgularken, önümüzdeki 10 yıl içinde bu becerilere sahip çalışanlara olan talebin artacağına inandığını belirtti. Dünya Ekonomik Forumu’nun 2023 yılı raporuna göre, yapay zeka, siber güvenlik ve yenilenebilir enerji gibi alanların 2030 itibarıyla popülaritesinin artacağına işaret etti. Bu alanlarda istihdam artışının olacağını önceden bilmek ve hazırlık yapmak gerektiğini de sözlerine ekledi.

İlhan, Dünya İstihdam Raporu’nda bazı mesleklerin, örneğin gişe memurluğu ve çağrı merkezi elemanlığının giderek daha az istihdam edilmeye başlayacağına dikkat çekti. Bu meslek gruplarındaki kişilerin ikiz dönüşüm sürecinde istihdamda kalabilmeleri adına gerekli çalışmaların sürdürülmesi gerektiğini bildirdi.

İşverenlerden gelen geri dönüşlerde, yüzde 63’ünün istihdam edecekleri her 5 kişiden 3’ünün yeterli beceriye sahip olmadığını belirttiğini kaydeden İlhan, bu sorunun çözümünün mesleki yeterlilik belgesine sahip kişilerin istihdamından geçtiğini dile getirdi.

“Dünya mekanik insanları istemiyor”

İlhan, küresel iş gücünün yüzde 59’unun 2030 yılına kadar yeniden beceri kazanma zorunluluğu ile karşı karşıya kalacağına dikkat çekti. “Yapay zeka, büyük veri ve siber güvenlik gibi becerilerin yanı sıra analitik düşünme ve liderlik gibi yetkinlikler de ön plana çıkacak” dedi. Dünya’nın daha mekanik ve robotik bireyler yerine, sosyal zekaya sahip, liderlik vasıfları taşıyan bireyleri istihdam etme yönünde bir eğilim gösterdiğini ifade etti.

Gelecek yıllarda yapay zeka, büyük veri, ağlar, siber güvenlik, teknolojik okuryazarlık, yaratıcı düşünme, dayanıklılık, esneklik, çeviklik, yaşam boyu öğrenme ve liderlik gibi mesleklerin istihdamın temel yapı taşları olacağını ekledi.

Bu bağlamda, MYK bünyesinde Dijital Dönüşüm ve Yapay Zeka, Yeşil Dönüşüm ve Akıllı Tarım ile Havacılık ve Uzay Savunma Sanayi konularında danışma kurulları oluşturulduğunu bildiren İlhan, bu kurulların Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu yeni mesleklerin standartlarını belirleme çalışmaları sürdürdüğünü aktardı.

Şu ana kadar dijital dönüşüm alanında 38 mesleğin standartlarının belirlediğini dile getiren İlhan, yapay zeka programcısı, blok zincir analisti, etik hacker, robotik sistemler operatörü ve bulut bilişim analisti gibi mesleklerin bu kapsamda yer aldığını belirtti.

İklim değişikliği ve su krizinin dünya gündemindeki önemli konular olduğuna dikkat çeken İlhan, Türkiye’nin tarım arazilerini daha etkin kullanma ve yeşil dönüşüm süreçlerine dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.

“Meslek standartlarında öncü olacağız”

Yeşil dönüşüm sürecinde çevre sektörüne yönelik 30 meslek ve diğer alanlarda 15 meslek tanımlandığını ifade eden İlhan, bunlar arasında sürdürülebilirlik uzmanı, batarya elektrikli araç bakım onarımcısı, eko rehber ve zirai dron operatörü gibi mesleklerin bulunduğunu belirtti.

Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu ve Yükseköğretim Kurulu ile işbirliği içinde çalışmalarını sürdürdüklerini ifade eden İlhan, “Önümüzdeki dönemde yeni mesleklerin varlığı artık bir kesinlik taşımaktadır. 2025 yılı sonuna kadar belirlediğimiz meslek sayısını 1000’in üzerine çıkarmayı hedefliyoruz. Bu mesleklerden 100’ünü de geleceğin meslekleri olarak tanımlamayı arzuluyoruz. Böylece, 1000’den fazla ulusal meslek standardına sahip ülkelerden biri haline geleceğiz.” diye konuştu.