HÜSEYİN GÖKÇE/ANKARA
Yatırım alanında önemli değişiklikler sunan yeni teşvik sistemi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın tebliği ile detaylandırıldı. Güneş Enerjisi Santralleri (GES) yatırımlarından yararlanabilmek için, kullanılan güneş panellerinin Türkiye’de üretilmesi zorunluluğu, Rüzgar Enerjisi Santralleri (RES) yatırımları için de getirildi. Yeni düzenleme ile birlikte RES kanat ve kulelerinin de Türkiye’de üretilmiş olması gerekecek. Elektrikli araç şarj istasyonları için ise, teşvik alabilmek adına şarj ünitelerinin yerli üretim olması şartı aranacak. 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren yapılan yatırımlarda, şarj istasyonları ile birlikte jeneratörlerin de Türkiye’de üretilmesi zorunlu hale getiriliyor. Daha önceki YEKA ihaleleri sonucunda sözleşme imzalayanlar ile ön lisans ya da lisans almış RES yatırımlarında ise bu şart geçerli olmayacak.
Teşvik başvuruları E-TUYS üzerinden yapılacak
Yatırımcılar, teşvik başvurularını Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS) aracılığıyla gerçekleştirebilecek. Teşvik belgesi kapsamındaki hammadde, ara malı, işletme malzemesi, yedek parça gibi unsurlar ile kullanılmış yerli makineler veya karayolu nakil araçları değerlendirilmeye alınmayacak.
Elektrikli araç ve cihazlar için şarj istasyonlarının işletilmesine dair yatırımlar için, her bir şarj ünitesinin en az 120 kW hızlı şarj kapasitesine sahip olması gerektiği belirtildi. 2026 yılından itibaren yapılacak yatırımlarda, teşvik belgesi ile sağlanacak ünitelerin Türkiye’de üretilmesi de zorunlu hale gelecek.
Amacı dışında kullanılan hibeyi geri ödeme cezası
Teşvik belgesi kapsamında, yurt dışından ithal edilen makinelerin amacı dışında kullanılması durumunda, sağlanan desteklerin geri alınacağı belirtildi. Eğer bu makineler bir tesis kapsamında ithal edilmişse, tesisin tamamı gümrük masrafları yatırımcı tarafından karşılanarak tasfiye edilmeye terk edilecek.
Lisanssız olarak gerçekleştirilen güneş enerjisi üretim yatırımlarına yönelik teşvik belgeleri, belge üzerinde değişiklik yapılarak yeni yatırımcılara devredilemeyecek.
“Stratejik Hamle” desteği için en az 70 puan gerekecek
Stratejik Hamle Programı çerçevesinde destek alabilmek için, tebliğde belirtilen kriterlerden en az 70 puan edinilmesi şartı getirildi. Bu kriterler arasında teknik değerlendirme (40 puan), ekonomik değerlendirme (35 puan) ve mali değerlendirme (25 puan) aşamaları yer alıyor.
■ Ekonomi paketi bu hafta komisyonda
Kayıt dışı ekonomi ile mücadele, indirimlerin ve muafiyetlerin sınırlandırılması ve otomobilde ÖTV matrah oranlarının yeniden düzenlenmesi amacını taşıyan ekonomi paketi, bu hafta Meclis Plan Bütçe Komisyonu’nda ele alınacak. 25 Haziran Çarşamba günü komisyon gündeminde olacak önerinin, Meclis’in Temmuz ayında kapanmadan önce yasalaşması bekleniyor. En düşük emekli aylığında yapılacak artışın da 3 Temmuz’da açıklanacak enflasyon verileri sonrası teklife eklenmesi planlanıyor.
Yeni düzenleme ile alınacak yatırım teşvik belgelerinde indirim hakkının kullanılabileceği süre en fazla 10 yıl ile sınırlandırılıyor. Tüm yatırımlar için kurumlar vergisi oranı yüzde 60 indirimli olarak uygulanacakken, yatırımlara katkı oranının üst sınırı ise yüzde 50 olacak. Proje bazlı yatırımlar, mevcut uygulama kapsamında bu sınırlamalara tabi olmayacak.
Öte yandan, araştırma, geliştirme ve teknoloji yatırımlarının desteklenmesi amacıyla, Ar-Ge, tasarım ile destek personeline yönelik gelir ve damga vergisi istisna ve teşviklerinin brüt asgari ücretin 40 katı ile sınırlandırıldığı bildirildi. Serbest bölgelerde üretim yapanların, bu bölgelere ya da diğer serbest alanlarda faaliyet gösterenlere yapılan satışlardan elde edilen kazançlar da gelir ve kurumlar vergisi istisnası kapsamına alınacak.
Son olarak, azami yüklü kütlesi 3 bin 500 kg’ı geçmeyen arazi taşıtlarının ÖTV oranı ise yüzde 50’ye çıkarılacak.
Kaynak: Ekonomim
