ŞEBNEM TURHAN
19 Mart’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla başlayan finansal belirsizlikler, yerli ve yabancı yatırımcıların TL varlıklara dönüş sinyali vermesiyle mayıs ayında toparlanma gösterdi. Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin mayıs verilerine göre yurtiçi yerleşiklerin TL mevduat ve devlet tahviline olan ilgisi arttı. Yabancı yatırımcılar ise daha önce sert satışlarına rağmen devlet tahvillerine yeniden yönelmeye başladı. Merkez Bankası’nın uyguladığı parasal sıkılaşma ise yükselen faizlerin TL’ye olan cazibesini artırmışa benziyor.
TL mevduat ve tahvil payı yükseldi
Mayıs ayında yurtiçi yerleşiklerin TL mevduatları 394.8 milyar lira artarak 12 trilyon 781 milyar liraya ulaştı. Devlet tahvili varlığı ise 276.2 milyar lira artış göstererek 7 trilyon 99,6 milyar liraya yükseldi. Yerli yatırımcıların finansal varlıkları içinde TL mevduatın payı mayısta yüzde 36,77’ye çıkarak nisan ayına göre 0.21 puanlık bir artış kaydetti. Ancak, 19 Mart tarihindeki düşüşten bu yana TL mevduatın payı 0.97 puan daha düşük seviyede kalmaya devam etti. Ayrıca, devlet tahvillerinin payı da yüzde 20,43’e yükseldi; bu alanda mayısta nisan ayına göre 0.29 puan, mart ayına göre ise 1.05 puanlık artış yaşandı.
Mayısta yerli yatırımcıların döviz ve altın mevduatları nisan ayına göre geriledi. TSPB verilerine göre, yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı 18 milyar 515 milyon lira azalarak finansal varlıklar içindeki payı yüzde 15,58’e düştü. Nisan ayında bu oran yüzde 16,04, mart ayında ise yüzde 15,63 seviyesindeydi. Altın mevduatı ise 36.3 milyar lira artışla toplam içindeki payı yüzde 5,98’e indilerken bu da nisana göre 0.05 puan gerileme anlamına geldi. Yabancı yatırımcılar ise sert satışların ardından TL varlıklara yeniden ilgi göstermeye başladı. TSPB verilerine göre, yabancıların Türkiye’deki finansal varlıkları mayısta nisana göre 84 milyar 714 milyon lira arttı. Ancak TL mevduatı 4.66 milyar lira gerileyerek toplam içindeki payı yüzde 11,75’e düştü. Nisan’da bu oran yüzde 12,15’ti. Döviz mevduatında bir değişiklik olmamakla birlikte payı yüzde 22,73 seviyesinde kaldı. Devlet tahvilleri konusunda ise yabancı yatırımcıların mayısta 69 milyar 403 milyon lira artış gösterdiği, toplam içindeki payının da yüzde 12,3’e yükseldiği görüldü.
Hisse senedinden çıkış devam etti
Tüm bu değişimlerin yanı sıra, yerli ve yabancı yatırımcıların TL varlıklar içindeki hisse senedi payını azaltmaya devam ettikleri belirlendi. TSPB verilerine göre, yurtiçi yerleşiklerin hisse senedi varlığı mayısta 13.9 milyar lira azaldı ve toplam varlıkları içindeki payı yüzde 10,23’e geriledi. Bu, nisan ayına göre 0.31 puan ve mart ayına göre 0.92 puanlık bir düşüş anlamına geliyor. Yabancı yatırımcılar da mayısta hisse senedi varlıklarında 7 milyar lira azalma yaşadı ve toplam varlıkları içindeki hisse senedi payı yüzde 51,01’e düştü.
Mevduatta dolarizasyon mayısta geriledi
Mevduatta TL’ye dönüşün mayıs ayında başladığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun haftalık verileriyle de ortaya kondu. 19 Mart’taki finansal daralmanın ardından yükselen dolarizasyon, mayıs sonu itibarıyla duraklama dönemine girdi. BDDK verilerine göre, 14 Mart haftasında standart TL mevduat 12 trilyon 204 milyar lira, yabancı para mevduatın TL karşılığı ise 7.42 trilyon lira, kur korumalı mevduat ise 798.8 milyar lira olarak kaydedildi. TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı yüzde 59,25 olurken, KKM ile yabancı para mevduatın toplam mevduattaki payı yani dolarizasyon oranı yüzde 40,25 seviyesindeydi. 30 Mayıs itibarıyla ise standart TL mevduat 12 trilyon 975 milyar liraya yükseldi, yabancı para mevduatı ise 8 trilyon 544,3 milyar lira, kur korumalı mevduat ise 576.22 milyar lira seviyesine geldi. Bu veriler ışığında, standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı yüzde 58,72’ye çıkarak yeniden yüzde 59 seviyelerine yaklaşırken, dolarizasyon oranı ise yüzde 41,28’e geriledi. 14 Mart haftasına göre hala daha düşük seviyede kalsa da, yükselen dolarizasyon eğiliminin durması dikkat çekiyor.
Kaynak: Ekonomim
