VEYSEL AĞDAR
Türkiye’nin önemli yumurta üretim merkezlerinden biri olan Kayseri’de, duble yumurtanın fiyatlarında düşüş gözlemlenirken, piliç ve kılavuz yumurtada ise bir artış yaşanıyor. Yaklaşık iki ay önce fiyatlarındaki artışla gündeme gelen ve ardından ihracat yasağı getirilen yumurta piyasası, bu kez iki farklı fiyat hareketiyle dikkat çekiyor. Geçtiğimiz hafta toptan piyasada tanesi 3,60 TL olan duble yumurtanın fiyatı 3,35 TL’ye gerilerken, eski anaç tavuklardan elde edilen duble yumurtanın tanesi ise 3,50 TL’den 3,25 TL’ye indi. Buna karşın, kılavuz (küçük boy) yumurtanın fiyatı 55 kuruş artış göstererek 1,65 TL’ye çıktı. Toptancı piyasasında arz ve talep dengesinin fiyat üzerindeki etkisini değerlendiren Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, gelişen durumu yorumladı.
“Arz talep dengesizliği fiyatlarda etkili”
Duble yumurtadaki fiyat düşüşünün ardında yatan sebeplerden birinin arz fazlası olduğunu vurgulayan Afyon, “Toplu halde üretime giren yeni sürüler başlangıçta küçük yumurta veriyor. Bu küçük yumurtalar iç piyasada yeterince talep görmediğinden, maliyetin altında satılmak zorunda kalıyor. Zamanla bu hayvanlar büyüdüğünde, büyük boy yumurtada arz fazlası meydana geliyor, kılavuz yumurtada ise tam tersine arz düşüklüğü yaşanıyor. Bu durum, duble yumurtadaki fiyatların düşmesine ve küçük boy kılavuz yumurtanın fiyatında ise artışa sebep oldu” ifadelerini kullandı. İhracatın fiyatları artırdığı yönündeki yorumlara ise daha temkinli yaklaştı. “İhracatın önü açılmasaydı, bu dönemde fazla üretilen küçük boy yumurtaların çöpe gitmek zorunda kalacağı aşikardı. İç pazarda satılamayan bu yumurtalar yurt dışına gönderildi ve piyasalardaki sıkışıklık azaldı; bu da kısa vadede kılavuz yumurtanın fiyatını yukarı çekti” diye ekledi.
“İhracat olmazsa üretim daralır”
İhracatın sürdürülebilir üretim açısından kritik bir rol oynadığını dile getiren Afyon, “Bugün üretimimiz iç talebi karşılayacak seviyede. Ancak fazla üretim yapıp ihracata yönlendirmezsek, arz fazlasını iç piyasada zararına satmak zorunda kalırız. Zarar eden üreticiler hayvanlarını kesmek zorunda kalır ve bu, kısa sürede üretim daralmasına neden olur. Bu da gelecekte fiyatların hızla yükselmesine yol açar. Bu nedenle ihracat, hem üretici hem de tüketici için dengeleyici bir faktördür” şeklinde konuştu.
“Yaz geldi, tüketim rotası değişti”
Okulların kapanması ve yaz aylarının başlangıcıyla birlikte yumurta tüketiminde bir düşüş yaşandığına dikkat çeken Afyon, “Büyük şehirlerden sahil bölgelerine ve köylere göç başladı. Kış aylarında yoğun tüketim olan büyük şehirlerde talep azalmış durumda. Mayıs-haziran dönemi, bizim ‘pazar değişim dönemi’ olarak adlandırdığımız bir süreç. Ancak turizm sezonunun başlamasıyla birlikte, özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerindeki otellerin günlük tüketimi yeniden artırması bekleniyor. Otellerde her misafir için günde ortalama üç yumurta hesaplanmaktadır” ifadelerini kullandı.
Kaynak: Ekonomim
