ABD’nin İran’a Yönelik Saldırısı ve Uluslararası Tepkiler
ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın nükleer tesislerine yönelik başlattığı saldırılarla ülkesini İran ve İsrail arasında giderek artan bir çatışmanın merkezine yerleştirdi. Bu saldırılar, hem savaşta belirgin bir yoğunlaşma sağladı hem de İsrail’in 10 gün önceki askeri operasyonuna ilişkin dünya genelinde farklı tepkiler oluşmasına neden oldu.
Dünya genelindeki hükümetlerin bu duruma verdikleri tepkiler, daha fazla askeri desteğin vaat edilmediği bir ortamda dikkat çekici. Özellikle ABD’nin gerçekleştirdiği bombardımanlar, uluslararası toplumda potansiyel olarak kötüleşebilecek duruma dair uyarılar getirdi.
Kaynak, Getty Images
Bölge ve komşu ülkeler, ABD’nin İran’a yönelik saldırısıyla ilgili kınama ve endişe ifadelerinde bulundu. Irak, bu saldırıyı derin bir kaygıyla kınayarak, bölgesel güvenliğe ciddi bir tehdit oluşturduğunu bildirdi. Türkiye ise ABD’nin saldırısının çatışma riskini artırdığına dikkat çekti, yaşanan gelişmelerin bölgesel bir çatışmayı küresel bir çatışmaya dönüştürebileceği uyarısında bulundu.
Kaynak, Amir Kholousi / EPA / Shutterstock
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, ABD’nin İran’a karşı güç kullanmasından büyük bir endişe duyduğunu ifade etti. Guterres, bölgedeki çatışmanın hızla kötüleşebileceğini ve bunun uluslararası barış ve güvenlik için doğrudan bir tehdit oluşturduğunun altını çizdi. Avrupa’nın dışişleri bakanları ise İran’la yeni bir nükleer anlaşma müzakere etmek için temaslarda bulundu, ancak İran saldırılar sona ermeden müzakereye hazır olmadıklarını belirtti.
Komşu Ülkelerin Tepkileri
ABD’nin saldırısının ardından komşu ülkeler, Irak ve Türkiye gibi bazıları İran’a desteklerini zor bir şekilde açıkça belirtirken, diğerleri de ABD’nin eylemlerini kınadı. Suudi Arabistan, saldırıyı takip ettiklerini ve itidal çağrısında bulunduklarını bildirdi. İran ve Suudi Arabistan arasındaki rekabet bilinen bir gerçek olmasına rağmen, iki ülke geçtiğimiz mart ayında ilişkilerini yenileyen bir anlaşma imzaladı.
Pakistan Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin saldırılarının uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirtecek şekilde tavır aldı. Ürdün, İran füzelerinin İsrail’e doğru bulunmasına karşı hemen karşılık verdi. Afganistan’daki Taliban ise henüz bir açıklama yapmamış olsa da, İran’a destek veren önceki ifadeleri dikkat çekti.
Kaynak, Abedin Taherkenareh / EPA-EFE / Shutterstock
Körfez Ülkeleri ve İfade Ettikleri Endişeler
Suudi Arabistan, ABD’nin saldırısını şiddetle kınadı ve İran’daki gelişmeleri yakından takip ettiklerini bildirdi. Suudi Arabistan’a benzer bir tavır, Birleşik Arap Emirlikleri tarafından da sergilendi. Umman, ABD saldırılarının bölgedeki olası yansımalarından endişe duyduğunu ifade etti.
İran’ın müttefiki olan Yemen’deki Husiler, ABD’nin saldırılarını kınadı ve İran halkıyla dayanışma içerisinde olduklarını duyurdular. Aynı şekilde Azerbaycan, yaşananların “derin kaygı” yarattığını belirterek, itidal çağrısında bulundu.
Kaynak, Reuters
Uluslararası Tepkiler ve Avrupa’nın Tavrı
Avrupa ülkeleri, hem İsrail’in hem de ABD’nin İran’a yönelik saldırıları karşısında kaygılarını dile getirdi. Avrupa Birliği’nin diplomatları, itidal çağrısında bulunarak müzakerelere geri dönülmesi gerektiğini belirttiler. Almanya, ABD’nin saldırılarına ve İsrail’in operasyonlarına dönük destek gelen açıklamalarla öne çıktı.
Fransa ve İngiltere, ABD’nin müzakerelerin yeniden başlaması için diplomatik girişimlerde bulunması gerektiğini ifade etti. Her iki ülke de nükleer silahlara karşı tedbir alınmasını vurguladı.
Kaynak, Khoshiran / Middle East Images / AFP via Getty Images
Rusya ve Çin, ABD’nin saldırılarına yönelik sert bir şekilde kınadı ve endişelerini belirtti. Hindistan ise iki tarafa da destek vermeden, bölgedeki gerilimi azaltacak bir yaklaşım sergilemeye çalıştı.
Latin Amerika ve Diğer Ülkeler
Latin Amerika’daki sağcı hükümetler, İran’a yoğun bir şekilde destek açıklarken, Venezuela lideri Maduro, ABD’nin saldırısını “uluslararası barışa doğrudan bir tehdit” olarak nitelendirdi. Küba’nın açıklamaları da benzer bir şekilde ABD’nin hamlelerini uluslararası hukuka aykırı olarak tanımladı.
Japonya’nın başbakanı, saldırıları “hoş görülemez” bulduğunu ifade etti. Kuzey Kore, İsrail’i “kansere benzeyen bir yapıya” benzetti ve saldırılarını kınadı.
Kaynak, Khaled Abdullah / Reuters
Dünya genelindeki tepkiler, çatışmanın tırmanabileceği endişelerini ortaya koymakta ve uluslararası toplumun barışçıl çözüm arayışlarına yönelmesi gerektiğinin önemini bir kez daha vurgulamaktadır.
Kaynak: BBC Türkçe
