ŞEBNEM TURHAN
Hazine ve Maliye Bakanlığı, artan borçlanma ihtiyacı doğrultusunda haziran, temmuz ve ağustos aylarına yönelik 1 trilyon 24 milyar liraya ulaşan bir iç borçlanma planı açıkladı. Bu kapsamda, Hazine’nin üç aylık dönemde 919 milyar lira borç servisi gerçekleştirmesi bekleniyor. Gedik Yatırım Baş Ekonomisti Serkan Gönençler, bu programın yaklaşık yüzde 111 oranında bir iç borç çevirme rasyosuna tekabül ettiğini belirtti. Ayrıca, bu dönem içerisinde Hazine’nin net iç borçlanma miktarının 577 milyar TL olarak öngörüldüğünü ifade etti. Gönençler, yüksek iç borç çevirme oranlarının Hazine’nin borçlanma programı üzerindeki baskısını artırdığını vurguladı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, haziran ayında 266 milyar lira iç borç ve 55 milyar lira karşılığı dış borç geri ödemesi gerçekleştirilecek. Hazine, bayram sonrasında yapılacak 8 ihale ile 279 milyar lira iç borçlanma hedeflemekte. Gönençler’in hesaplamalarına göre iç borç çevirme oranı yüzde 105 seviyelerinde öngörülüyor. Mayıs ayında yalnızca 2 yıl vadeli sabit faizli tahvil ihalesi düzenleyen Hazine, bu tahvillerdeki baskıyı bir nebze olsun hafifletmiş oldu. Haziran ayı itibarıyla sabit faizli tahvil ihaleleri yeniden başlamış olacak; uzmanlar, bu ihalelerde oluşacak faiz ve talebin kritik önem taşıdığını belirtmektedir.
Bütçe Açığının Yüksek Seyretmesi Etkili
Gönençler, hazırladığı analizde Mayıs 2025-Nisan 2026 dönemi için 3.15 trilyon TL’yi aşan iç borç geri ödemesi ile artan dış borç servis yükünün Hazine’nin iç borçlanma ihtiyacını önemli ölçüde artıracağını ifade etti. Hazine’nin üç ayda 447 milyar lirası ana para ve 472 milyar lirası faiz olmak üzere toplam 919 milyar lira iç borç geri ödemesi gerçekleştirmesinin beklendiğini belirten Gönençler, “Dış borç geri ödemelerinin TL karşılığının ise yaklaşık 136 milyar TL olması öngörülüyor. Yılın ilk beş aylık döneminde Hazine, 899 milyar TL’lik iç borç geri ödemesine karşın kıyasla 1.26 trilyon TL’lik iç borçlanma gerçekleştirdi ki bu, planlanan miktarın yaklaşık 70 milyar TL üzerinde.” dedi. İç borç çevirme oranının ise 140’a ulaşmış olduğu gözlemleniyor. Ayrıca, nakit bütçe açığının yüksek seyretmesine bağlı olarak Hazine’nin iç borçlanma ihtiyacının arttığı da önemli bir durum olarak öne çıkmaktadır.
■ Bir Kısmı Dış Borca Kaydırıldı
Ocak-nisan döneminde nakit bütçe açığının 1.07 trilyon TL’ye, nakit bazlı faiz dışı bütçe açığının ise 401 milyar TL’ye ulaştığını belirten Serkan Gönençler, Hazine’nin ilk beş ayda yaklaşık 10 milyar dolarlık dış borç geri ödemesi gerçekleştirdiğini, buna karşın sadece 4.5 milyar dolarlık Eurobond ihraçında bulunduğunu ifade etti ve bu durumu iç borçlanmanın bir kısmının dış borç geri ödemelerine yönlendirilmesi olarak yorumladı.
Hazine’nin 2026 yılı Nisan sonuna kadarki borç geri ödeme projeksiyonlarına göre, Mayıs 2025 ile Nisan 2026 arasında 3.15 trilyon TL iç borç geri ödemesi öngörülmekte. Ancak kısa vadeli tahvil ihraçlarının da göz önüne alındığında bu tutarın aşabileceği belirtildi. Ayrıca planlanan dış borç geri ödeme miktarının 19.5 milyar dolara kadar ulaşacağı tahmin edilmekte. Bu durum, Hazine’nin iç borçlanmasının bir kısmının dış borç geri ödemelerine kaydırılmasının gerekeceği anlamına geliyor.
Öngörülen nakit bazlı faiz dışı açık dikkate alındığında, Nisan 2026 sonuna kadar Hazine’nin iç borçlanma ihtiyacının 4 trilyon TL’ye ulaşması muhtemel. Bu da aylık ortalama 350-360 milyar TL’lik bir rakama tekabül ediyor. Buna göre, iç borç çevirme rasyosunun yüzde 130’un üzerine çıkabileceği öngörülüyor. Enflasyonun düşme eğiliminde olduğu ve faiz indirim beklentilerinin güçlü olduğu bir dönemde, Hazine’nin tahvil faizlerine baskı yapmadan böyle bir borcu çevirmesi muhtemel gözükse de enflasyon beklentilerinin kötüleştiği bir dönemde, bu ölçekte bir borcun çevrilmesi tahvil faizlerindeki potansiyel düşüşleri kısıtlayabilir. Bu nedenle, yalnızca politika faizi için değil, tahvil faizlerindeki düşüş için de enflasyon beklentilerinin iyileşme eğilimine girmesi büyük önem taşıyor.” şeklinde konuştu.
■ Haziranda 8 Tahvil İhraç Edilecek
Hazine’nin programına göre haziran ayında önce 9 ay vadeli (11/03/2026) Hazine Bonosu (ilk ihraç), ardından 4 yıl vadeli Sabit Kuponlu Devlet Tahvili (yeniden ihraç), 7 yıl vadeli (10/03/2032) Değişken Faizli Devlet Tahvili (yeniden ihraç), 2 yıl vadeli (05/05/2027) Sabit Kuponlu Devlet Tahvili (yeniden ihraç), 4 yıl vadeli (13/06/2029) TÜFE’ye Endeksli Devlet Tahvili (ilk ihraç), 2 yıl vadeli (16/06/2027) Kira Sertifikası (doğrudan satış), 4 yıl vadeli (13/06/2029) TLREF’e Endeksli Devlet Tahvili (ilk ihraç) ve 9 yıl vadeli (27/09/2034) Sabit Kuponlu Devlet Tahvili (yeniden ihraç) gerçekleştirilecek.
Kaynak: Ekonomim
