EKONOMİ/İSTANBUL
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun 19 Mart’ta gözaltına alınarak tutuklanmasının ardından yaşanan finansal dalgalanmalar, nisan ayı ödemeler dengesi verilerine yansıdı. Türkiye’nin cari işlemler hesabı, nisan ayında 7 milyar 864 milyon dolar açık verirken, bu durum beklentilerin biraz üzerinde oldu. Analistler, 7.5 milyar dolarlık bir açık öngörüyordu. Nisan’da kaydedilen 7.86 milyar dolarlık cari açık, Şubat 2023’ten bu yana en yüksek seviyeyi temsil ederken, 19 Mart sonrasında yaşanan portföy çıkışları dikkat çekti. Merkez Bankası’nın döviz satışlarının etkisiyle, nisan ayı içerisinde toplamda 24 milyar 988 milyon dolarlık rezerv kaybı yaşandı. Uzmanlar bu düşüşü tarihin en sert gerilemelerinden biri olarak değerlendirdi.
Seyahat Gelirleri 3.1 Milyar Dolar
Merkez Bankası verilerine göre, nisan ayında altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı 1 milyar 938 milyon dolar açık verdi. Dış ticaret açığı ise 9 milyar 891 milyon dolara ulaştı; geçen yıl nisan ayında bu rakam 7 milyar 695 milyon dolardı.
Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler, nisan ayında 3 milyar 903 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu kalem altında taşımacılık hizmetleri 1.6 milyar dolar, seyahat gelirleri ise 3.1 milyar dolar olarak kaydedildi. Nisan ayında doğrudan yatırımlar yoluyla yaşanan net çıkış miktarı 268 milyon dolar oldu. Yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’ye yaptığı toplam doğrudan yatırımlar 408 milyon dolara, yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımları ise 676 milyon dolara yükseldi. Gayrimenkul yatırımları incelendiğinde, yurt içinde bulunan yatırımcıların yurt dışında 232 milyon dolarlık gayrimenkul alımı gerçekleştirdiği, yurt dışındaki yatırımcıların Türkiye’de ise 140 milyon dolarlık gayrimenkul alımında bulunduğu görüldü.
Yabancıdan Tahvilde 6.43 Milyar Dolar Satış
Yabancı yatırımcıların nisan ayındaki hisse senedi piyasasındaki net satış miktarı 147 milyon dolar, devlet iç borçlanma senedi (DİBS) piyasasındaki net satış ise 6.43 milyar dolar olarak kaydedildi. Yurt dışındaki tahvil ihraçları yönünde; yurt dışı yerleşikler bankalar üzerinden 578 milyon, genel hükümet üzerinden 2 milyar 139 milyon ve diğer sektörler üzerinden ise 17 milyon dolar net satış gerçekleştirdi. Ayrıca, yurt dışından kredi kullanımlarında bankalar 10.83 milyar dolarlık geri ödeme yaparken, genel hükümet ve diğer sektörler sırasıyla 3 milyon dolar ve 625 milyon dolar net kullanımda bulundu.
Yabancı Para Mevduata Yönelim
Nisan ayında mevduat tarafında yabancı para birimlerine yönelim gözlemlendi. Yurtdışı bankalar, TL mevduattan 327 milyon dolar çıkış yaparken, yabancı para cinsinden mevduatlar 861 milyon dolar arttı. Böylelikle, yabancı para mevduatta toplamda 534 milyon dolarlık bir artış gerçekleşti.
Bu ay resmi rezervlerde 24 milyar 988 milyon dolarlık bir net azalış yaşandı ve bu rakam tarihin en yüksek rezerv kaybı olarak nitelendirildi. Nisan ayında net hata noksan kaleminden 230 milyon dolarlık bir giriş yaşanırken, yılın ilk dört ayında bu kalemden 6.6 milyar dolar ve yıllıklandırılmış olarak da 11.79 milyar dolar çıkış gerçekleştirildi.
12 Aylık Cari Açık 15.8 Milyar Dolar
Yıllıklandırılmış verilere göre, nisan ayında cari açık 15.8 milyar dolara yükseldi. Geçen yıl aynı dönemde bu rakam 12.8 milyar dolar seviyesindeydi. Yıllıklandırılmış dış ticaret dengesi açığı ise 60.4 milyar dolara çıktı; geçen yıl bu rakam 58.17 milyar dolardı. Nisan ayında yıllıklandırılmış cari açığın finansmanına 4.3 milyar dolar net doğrudan yatırımlar, 0.8 milyar dolar net portföy yatırımları, 25 milyar dolar krediler ve 3.8 milyar dolar ticari krediler katkı sağlarken; net efektif ve mevduatlar 17.1 milyar dolar negatif yönlü etki yarattı. Merkez Bankası döviz cinsinden net rezerv azalması 10.9 milyar dolar olarak kaydedildi. Yılın ilk dört ayında cari denge 20.3 milyar dolar açık verirken, bu süreçte dış ticaret açığı 25.77 milyar dolar olarak hesaplandı. Merkez Bankası rezervleri bu dönemde 36 milyar 583 milyon dolar azaldı; bunun 25 milyar doları yalnızca nisan ayında kaybedilen rezervlerden kaynaklandı.
Kaynak: Ekonomim
