Konya Ovası’nda sıkça meydana gelen obruklar konusunda ciddi bir uyarı yapıldı. Uzmanlar, yağışların artışıyla birlikte obruk sayısında belirgin bir yükseliş beklediklerini ifade ediyorlar.
Kontrolsüz su kullanımı ve kuraklık etkisi
Türkiye’nin hububat üretim merkezi olan Konya Ovası’nda, iklim değişikliği, kuraklık ve kontrolsüz yer altı su kullanımı nedeniyle obruk oluşumları her geçen yıl artış göstermekte.
Geçen yıl boyunca 20 yeni obruk oluştu
Geçen yıl mayıs ayından bu yana Konya’da 12, Karaman’da 3, Aksaray’da 2, Afyonkarahisar, Sivas ve Eskişehir’de ise birer olmak üzere toplamda 20 obruk meydana geldi.
Konya’da kayıtlara geçen obruk sayısı 642
Konya’da AFAD’ın Afet Riski Araştırma Sistemi’nde kayıtlı 642 obruk bulunuyor. Özellikle Konya, Sivas ve Eskişehir’de çok sayıda obruğun kaydedilmesinin yanı sıra Aksaray, Niğde, Nevşehir, Afyonkarahisar, Çankırı, Çorum, Şanlıurfa, Batman, Siirt, Bitlis ve Ankara gibi illerde de obruklara rastlanıyor.
Yağışlar obruk riskini artırıyor
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, Konya’da obruk oluşumlarının devam ettiğini belirtti. Sahada obrukları kayıt altına aldıklarını ifade eden Arık, burada önemli bir tespit yaptı:
“Obrukların büyük bir kısmı özellikle bu dönemlerde ortaya çıkmaktadır. Yoğun sulamanın ardından meydana gelen çökmeler sıklıkla gözlemleniyor. Ayrıca, bu yıl neredeyse son yılların en kurak kış mevsimini yaşadık. Ancak bu bahar, önceki yıla göre neredeyse iki kat daha fazla yağış aldı. Bu durum, toprakta ağırlaşmaya neden oldu ki bu da obruk oluşumunu etkileyen bir faktör.” şeklinde konuştu.
Arık, Konya’daki güncel obrukların çoğunun örtü çökmesi olduğunu belirterek, “Ana kaya içerisinde gerçekleşen çözünmeler ve boşluklar hala oluşmaya devam etmekte. Üst kısımda çökmeler meydana geldikçe alttaki sistem tıkanmakta ya da dolmakta, bu da obrukların daha sığ hale gelmesine neden oluyor.” dedi.
Devasa obruk genişlemeye devam ediyor
2009 yılında Karapınar-Konya kara yolunun yakınındaki bir tarla içinde meydana gelen Yarımoğlu Obruğu, çapı ve derinliği ile dikkat çekiyor. Yoğun sulama faaliyetlerinin gerçekleştirildiği tarlalarla çevrili olan bu devasa çukur, her yıl genişlemeye devam ediyor.
Prof. Dr. Arık, bu obruğun tarla sahibiyle anıldığını belirterek, “Çapı başlangıçta 55 metre kadar iken, zamanla 64 metreye kadar genişledi. Derinliği ise 80 metreden 57 metreye düştü. Başlangıçta üstten düşen malzemelerin etkisiyle sulu bir obruk görünümündeydi, fakat ardından su seviyeleri geriledi.” dedi.
Kaynak: Ekonomim
