ŞEBNEM TURHAN
Merkez Bankası, nisan ayı Para Politikası Kurulu toplantısında piyasalardan gelen sabit faiz beklentilerine karşılık politika faizini 350 baz puan artırarak yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya çıkardı. Gecelik vadede borç verme faizi ise yüzde 46’dan yüzde 49’a, borçlanma faiz oranı ise yüzde 41’den yüzde 44,5’e yükseltildi. 20 Mart’ta durdurulan haftalık repo ihaleleri tekrar başlatılacak ancak mevcut fonlama işlemleri devam edecek ve halen yüzde 46 seviyesinden gerçekleştirilecek. Uzmanlar, bu kararın Merkez Bankası’nın kredibilitesi açısından önemli olduğuna dikkat çekerken, haziran toplantısında faiz indirimi olasılığının da masada olmadığını belirtti. Karar öncesinde 38.15 seviyesinde olan dolar/TL, toplantının ardından 38.08 seviyesine geriledi ve borsada yükseliş ivmesi zayıfladı.
Politika Faizi Yüzde 49’a Çıkarıldı
19 Mart’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve ardından yaşanan uluslararası gelişmeler finansal piyasalarda dalgalanmalara yol açtı. Merkez Bankası, 20 Mart’ta yapılan ara toplantıda politika faizini sabit bırakıp borç verme faizini yüzde 44’ten yüzde 46’ya yükseltti. Ayrıca, piyasadan TL çekme amacıyla likidite senedi ihracı ve vadeli depo ihalelerine devam edildi. Merkez Bankası, likidite fazlasını çekmiş ve piyasalardaki fonlamayı şu anda yüzde 46 seviyesinde sağlamaktaydı. Ancak uzmanlar, gecelik borç verme faizinin yüzde 49’a çıkarılarak, gerektiğinde daha sıkı bir fonlama politikası uygulanabileceğini vurguladı.
19 Mart tarihinden itibaren Merkez Bankası, yaklaşık 45 milyar dolarlık bir rezerv kaybı yaşadı. Döviz kurlarındaki dalgalanmalara karşılık döviz satışı gerçekleştiren Merkez Bankası, finansal piyasalardaki gelişmelerin nisan enflasyonunu etkileyeceğini de ifade etti. Geçen yıl mart ayında ilk kez faiz artıran Merkez Bankası, bu hamlesiyle enflasyon konusundaki kaygıların arttığını gözler önüne serdi. Uzmanlar, yüksek faiz uygulamasının bir süre daha süreceğini belirtirken, bu durumun Türk Lirası için olumlu olabileceği kaydedildi.
Tarife Savaşlarının Etkileri Üzerinde Duruldu
PPK metninde, mart ayında enflasyonun ana eğiliminin gerilediği belirtilirken, nisan ayındaki aylık temel mal enflasyonunun finansal piyasalardaki gelişmelerle yükselebileceği tahmin ediliyor. Yurt içi talebin ilk çeyrekte azalmış olmasına rağmen öngörülerin üzerinde seyrettiği vurgulandı. PPK raporunda, artan korumacı eğilimlerin küresel ticaret, emtia fiyatları ve sermaye akımları yoluyla dezenflasyon sürecine olası etkileri yakından takip edileceği ifade edildi. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının bu süreçte risk unsuru oluşturmaya devam ettiği belirtildi.
Para Politikası Duruşu Sıkılaştırılacak
Para Politikası Kurulu (PPK) metninde, yurt içi talepteki dengelenmeyi, Türk Lirası’ndaki reel değerlenmeyi ve enflasyon beklentilerindeki düzelmeyi sağlayarak dezenflasyon sürecinin güçlenebileceği vurgulandı. Maliye politikasının daha fazla eşgüdümü de bu sürece katkı sağlayacağına dikkat çekildi. Enflasyonda kalıcı bir düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar, sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceği kaydedildi. Politika faizi, enflasyon verileri ışığında belirlenmeye devam edecek ve eğer enflasyonda belirgin bir bozulma görülürse, para politikası sıkılaştırılacaktır.
PPK metninde, son dönemlerdeki finansal piyasa gelişmeleri ışığında parasal aktarım mekanizmasını desteklemek adına ek adımların atıldığına vurgu yapıldı. Likidite koşullarının izlenmeye devam edeceği ve etkin bir likidite yönetimi uygulanacağı belirtildi.
Uzmanların Para Politikası Kurulu Kararına Yorumları
Çözüm Merkez Bankası’nda Değil
■ TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Özatay: Merkez Bankası gerekli adımları atmıştır fakat mevcut sorunların çözümü yalnızca Merkez Bankası’nın eliyle mümkün değildir. Merkez, üzerine düşeni yapmaya çalışıyor. Artık yüzde 46 ile yüzde 49 arasında bir hareket alanı bulunuyor, bu belirsizliğin sürdüğü bir ortamda bu alanın gerektiğinde kullanılabileceği açıktır. Üzerinde durulacak olan sorunlar Merkez Bankası kapsamında değil.
Piyasa Enflasyonla Mücadeleye Memnun
■ TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat: Ben, şahin bir metin bekliyordum ve bu beklenti gerçekleşti. Borç verme faizinin artırılacağını düşünüyordum, politika faizine de dokunuldu. Merkez Bankası, bu hamleyle örtülü faiz artışı yerine politika faizini yükselterek eleştirilere yanıt vermiş oldu. Yüzde 49’a ulaşan borç verme faizi, gerekirse piyasada dalgalanma olursa bundan faydalanma imkanı sağlıyor. Merkez Bankası, geçen günkü gibi faiz oranını artırarak daha fazla bağımsızlık mesajı verdi. Piyasa, enflasyonla mücadele adına bu adım karşısında memnuniyet duyacaktır, ancak yatırımlar ertelenecek ve reel sektörde olumsuz etkiler görülecektir. Yatırım kararları artık 2026’ya kaldı.
Carry Trade Girişimlerini Artıracak
■ Virtus Glocal Yönetici Ortağı Dr. İnanç Sözer: Merkez Bankası, piyasa tahminlerinin ötesinde ve bizim tahminlerimize uyumlu bir şekilde politika faizini yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya yükseltti. Geçmişte piyasa faizlerinin belirleyicisi olan gecelik borç verme faizini yüzde 46’dan yüzde 49’a artırdı. Karar, enflasyonla mücadeleye yönelik kararlılığı ortaya koyuyor ve TL’nin değer kaybını önleme yolunda atılacak adımların sinyali olarak algılanıyor. Yatırımcı güvenini zedeleyen olayların ardından bu karar, olumsuz tahminlerin azalmalarını sağlayacak ve carry trade pozisyonlarının artmasına neden olacaktır. Bununla birlikte, önümüzdeki iki-üç ay boyunca TL kredi faizlerinde artış ve likiditeye ulaşmada zorlukların devam etmesi bekleniyor.
4 Haftada Hisse ve Tahvil Pazarından 9.5 Milyar Dolar Çıkış
Merkez Bankası, haftalık para ve banka verilerini kamuoyuna duyurdu. 19 Mart tarihinden itibaren yaşanan rezerv kaybı, 11 Nisan haftasında da devam etti. İlgili verilere göre 11 Nisan haftasında toplam rezervler 154.3 milyar dolardan 147.5 milyar dolara gerileyerek bir haftada 6.8 milyar dolar düştü. Merkez Bankası’nın net uluslararası rezervleri 38 milyar 874 milyon dolara kadar indi ve swap hariç net rezervlerde de kayıplar sürdü. 11 Nisan haftasında swap hariç net rezervler 20.8 milyar dolara düştü. Öte yandan, yabancı yatırımcılar geçen hafta 293.2 milyon dolarlık hisse senedi, 2 milyar 804,5 milyon dolarlık devlet tahvili ve 32 milyon dolarlık özel sektör tahvili sattı. Bu süreçte, yabancının hisse ve tahvillere olan çıkışı toplamda 9.4 milyar dolara ulaştı. Tahvilde net satış 7.65 milyar dolar olurken, hisse senedinde ise -1.83 milyar dolara yükseldi. Ayrıca, yerli tasarruf sahiplerinin döviz mevduatları da 11 Nisan haftasında parite etkisinden arındırıldığında 2.44 milyar dolar azaldı; gerçek kişilerin döviz mevduatları 19 milyon dolar artmasına rağmen, tüzel kişilerin döviz mevduatlarında parite etkisinden arındırılmış olarak 2.46 milyar dolar azalma görüldü.
Kaynak: Ekonomim
