YENER KARADENİZ/İSTANBUL
TradeMap verilerine göre, dünya genelindeki toplam ithalat 2022 yılında yüzde 0,04 artışla 23 trilyon 987 milyar dolara ulaşmışken, Türkiye’nin ithalatında yüzde 5’lik bir düşüş gözlemlenerek bu rakam 341 milyar dolara geriledi. Bu durum, Türkiye’nin dünya ithalat sıralamasındaki pozisyonunu 18’den 19’a düşürdü. Diğer taraftan, dünya ihracatı yüzde 0,88 artış göstererek 23 trilyon 879 milyar dolara çıkarken, Türkiye’nin ihracatı yüzde 2,4 yükselerek 261 milyar dolara ulaştı. Ancak bu artış, Türkiye’nin küresel ihracat sıralamasında 27. sıradaki yerini korumasına yeterli olmadı. Türkiye, geçen yıl 82 milyar dolarlık dış açık vererek, ABD, İngiltere, Hindistan ve Fransa’nın ardından en fazla dış ticaret açığı veren 5. ülke konumunu aldı.
İthalatta Liderlik Çin’e Geçti
TradeMap verilerine göre, Türkiye’nin en büyük ithalat ortağı 44,9 milyar dolarla Çin oldu. Geçen yılın lideri Rusya ise 44 milyar dolar ile ikinci sırada yer aldı. Almanya ise 27 milyar dolarla üçüncü sırayı aldı. Türkiye’nin ihracatında ise ilk üç partner, 20,4 milyar dolarla Almanya, 16,3 milyar dolarla ABD ve 15,2 milyar dolarla İngiltere olarak belirlendi. Türkiye’nin toplam ithalatının yüzde 69,3’ü hammadde, yüzde 4,7’si sermaye malları ve yüzde 15,8’i tüketim mallarından oluşuyor. Öne çıkan bir diğer ayrıntı ise, son yıllarda üretimde kullanılan hammadde ve ara mal ithalatının payının azalmasına karşın, tüketim malı ithalatının payının artmasıdır.
Dünya İhracatından Aldığı Pay Sabit Kaldı
2024 yılı itibarıyla küresel dış ticarette sınırlı bir toparlanma gözlemlendi. TradeMap verilerine göre, 2022 yılında dünya ihracatı yüzde 11,56 artışla 24 trilyon 721 milyar dolara ulaşmışken, 2023’te yüzde 5,88 azalarak 23 trilyon 266 milyar dolara düştü. 2024 yılı ise yüzde 0,88 artışla 23,879 trilyon doları görecek. Dış ticaretin diğer boyutunda, 2022’de yüzde 13 artışla 25 trilyon 417 milyar dolara ulaşan ithalat, 2023’te yüzde 7,3 azalarak 23 trilyon 541 milyar dolara geriledi ve 2024’te yüzde 0,04 artarak 23,98 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Türkiye’nin dünya ithalatından aldığı pay, 2023’teki yüzde 1,53 seviyesinden yüzde 1,43’e gerilerken, ihracat payı da yüzde 1,09 seviyesinde sabit kaldı.
■ Gizli Veride İlk Üçteyiz
Türkiye’nin dünya ithalatında en önemli dört fasıl; 84 (makine), 99 (başka yerde belirtilmeyen emtialar-gizli veri), 87 (otomotiv) ve 27 (enerji) olmuş durumda. Bu dört fasılda da geçen yıl düşüşler yaşandı. TradeMap verilerine göre, Türkiye 39,8 milyar dolar ile dünyada en fazla makine ithalatı yapan 21. ülke konumunda. Ayrıca, 36,6 milyar dolar ile ‘başka yerde belirtilmeyen emtialar’ ithalatında ilk üçte yer alıyor. Türkiye, 31,7 milyar dolar ile otomotiv ithalatında 14. ve 29,7 milyar dolar ile enerji ithalatında ise 22. sırada bulunuyor.
Kaynak: Ekonomim
