Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ülkemizin çeşitli bölgelerinde tarımsal üretimi olumsuz etkileyen zirai don felaketi hakkında bir görüntülü basın açıklaması gerçekleştirdi.
“Çiftçilerin zararlarını telafi etmek amacıyla fon oluşturulmalı”
Don olağan üstü durumunun 65 ilde tarımsal faaliyetlere olumsuz etkide bulunduğuna dikkat çeken Bayraktar, “Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından, zirai dondan zarar gören tüm çiftçilerimizin kayıplarının telafisi için bir fon kurulması gerekmektedir” sözlerini kaydetti.
“Zirai don, yalnızca çiftçileri değil, tüketicileri de olumsuz etkiliyor”
Bayraktar, açıklamasına devam ederek şöyle söyledi:
“10-13 Nisan tarihlerinde hava sıcaklıklarının eksi 15 derecelere kadar düşmesi neticesinde birçok bölgede zirai don olayı gerçekleşti ve tarımsal üretimde ciddi kayıplar meydana geldi.
İlkbaharın son donları, her sezon çiftçilerimizin en büyük korkusu haline gelmiştir. 65’ten fazla ilimizi etkileyen bu don olayı, son yıllarda tarım alanında yaşanan en büyük doğal felaketlerden biri olarak kayda geçmektedir. Zirai dondan etkilenen çiftçilerimize geçmiş olsun dileklerimi sunmak isterim. Bu felaketin yalnızca çiftçileri değil, tüketicileri de doğrudan etkilemesi öngörülmektedir.
“Zirai don, tarımsal üretime ağır bir darbe vurdu”
Bu yıl yalnızca şubat ayı itibarıyla 3 büyük don olayı yaşandı. Şubat ayında Mersin, Adana ve Hatay başta olmak üzere birçok ilde meydana gelen zirai don, meyve bahçelerine ciddi zararlar verdi. Mart ayında ise Ege Bölgesi’nde Manisa başta olmak üzere birçok ilde yaşanan don hadisesi, üzüm bağlarına da zarar verdi. Bu yaraların henüz sarılmadığı bir dönemde gelen ve neredeyse tüm ülkeyi kapsayan don olayı tarımsal üretime büyük bir darbe indirmiştir.
“Meyve ve yağlı tohumlar büyük zarar gördü”
Zirai don felaketi sonucunda birçok dikili ve ekili üründe hasar oluşmuştur. Malatya ve Kahramanmaraş’ta başta kayısı olmak üzere, ceviz, kiraz, üzüm, elma gibi meyveler; şeker pancarı, çerezlik ayçiçeği ve yem bitkileri, Karadeniz Bölgesi’nde fındık ve çay ile birlikte kivi, hurma gibi diğer meyveler; Ege Bölgesi’nde üzüm, zeytin, incir, elma, ceviz, kiraz, ayva ve diğer meyveler; Marmara Bölgesi’nde ise şeftali, ahududu, armut, sofralık zeytin, incir, kivi, nektarin, erik, kiraz, elma, ayva ve fındık gibi ürünlerde ciddi zararlar gözlemlenmiştir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Antep fıstığı, badem, ceviz, nar, Trabzon hurması ve dut; İç Anadolu Bölgesi’nde elma, armut, ayva, ceviz, kiraz ve üzüm ile birlikte bazı ekili alanlar ve Akdeniz Bölgesi’nde de karpuz, patates, narenciye ve sebzelerde hasar meydana gelmiştir.
“Birçok ürünün zararı yüzde 100’e ulaştı”
Bu ürünlerin büyük bölümü ülkemizin gurur kaynağı olan ihraç ürünleridir. Don zararı, ülkemizin gıda güvenliğine zarar vermemeli ve fiyat artışlarına sebep olmamalıdır. Dondan etkilenen ürünlerdeki zarar oranı şu an için yüzde 100’lere kadar ulaştı. Ancak kesin zarar oranları, hasar tespit çalışmalarının tamamlanmasının ardından netleşecektir.
Bazı bölgelerde kar yağışı ve zirai don riski devam etmektedir. Bu nedenle, sahada yaptığımız çalışma sonuçlarını kamuoyu ile paylaşmayı da planlıyoruz.
“Tarıma yönelik ekonomik önlemler alınmalı”
“İklim değişikliğinin de etkisiyle doğal afetlerin sayısı her yıl artıyor. 2014 yılında 500 olan doğal afet sayısı 2024 yılına gelindiğinde 1257’ye yükseldi. Bu durum, doğal afetlerin sadece sayısında değil, aynı zamanda şiddetinde de bir artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Yaşadığımız don olayı 4 gün sürdü ve hâlâ don riski taşıyan bölgeler mevcut.
Sezona borçlarla başlayan ve tek geçim kaynağı tarımsal üretim olan çiftçilerimiz, doğal afetler yüzünden telafisi zor kayıplarla karşı karşıya kalmıştır. Tarımsal üretimin sürekliliği ve kırsaldan göçün önlenmesi açısından, don afeti nedeniyle zarar gören tüm çiftçilerimizin kayıplarının karşılanabilmesi adına bir fon oluşturulmalı; çiftçilere nakit yardımı ve girdi desteği sağlanmalıdır. Ayrıca, bankalara ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan borçlar faizsiz olarak ertelenmeli ve yeni kredi imkânları sunulmalıdır. Bakanlığımızın çiftçi maliyetlerini karşılamaya yönelik bir çalışma başlattığını öğrenmiş bulunuyoruz ve bu durumu olumlu buluyoruz.”
“Ziraat Odaları, sahada çiftçilerin yanındadır”
“Zirai don felaketinin ardından hasar tespit çalışmalarına başlanmıştır. Ziraat Odalarımız, her doğal afette olduğu gibi, sahada bu çalışmalara katılarak çiftçilerimizin yanında yer alıyor. Yaşadığımız don olayı sıradan bir doğal afet değildir. Her doğal afette çiftçilerimizin gelirlerini ve emeklerini koruyan tarım sigortalarının önemi daha iyi anlaşılmaktadır. Ancak, çiftçilerimizin büyük bir kısmı sigortalı değil. Sigorta kapsamına girmeyen çiftçilerin de zararları karşılanmalıdır.
Tarım Sigortası (TARSİM) yaptıran çiftçilerimiz ise sigorta kapsamı ile hasar tespit süreçlerinde bazı sorunlar yaşamaktadır. Çiftçilerin zararlarına karşı duyarlı olunmalı ve üreticilerimizin kayıpları adil bir şekilde belirlenmelidir.
Türk çiftçisi, ülke tarımının pek çok yapısal sorununa rağmen topraklarını terk etmeyerek mücadele ediyor. Ancak bir anda gelen ve ne kadar önlem alınsa da yetersiz kalan doğal afetlerle savaşmak durumunda kalıyor. Yine de üretmeye devam ediyor. Bu noktada, üreticilerimizin emeklerine sahip çıkmak toplumun hepimizin görevidir. Ülkemizde bir daha böyle bir doğal afetin yaşanmamasını diliyoruz ve tüm çiftçilerimize tekrar geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
Kaynak: Ekonomim
